Page 21 - Giao trinh- Chăm sóc chuyển dạ

- Thời điểm để nghe tim thai là sau cơn co tử cung. Nghe tim thai ở thời điểm
này giúp xác định nhịp tim và phát hiện xem có sự phục hồi chậm trở lại nhịp cơ bản.
Khi nghe tim thai phải nghe trong cả một phút và ít nhất là 15 phút nghe 1 lần trong
pha tích cực và 30 phút 1 lần trong pha tiềm tàng. Khi nghe tim thai phải bắt mạch mẹ
để phân biệt với nhịp mạch của mẹ.
- Thời gian nghe nhịp tim thai là cơ hội để người hộ sinh trấn an, khuyến khích,
động viên, giúp đỡ sản phụ. Sản phụ và gia đình sẽ rất yên lòng nếu được nhận sự hỗ
trợ thường xuyên như vậy.
- Đánh giá tim thai:
+ Nhịp tim thai cơ bản: bình thường nhịp tim thai ở trong khoảng 120 - 160 lần/
phút. Nhịp tim thai sẽ vẫn ổn định hoặc tăng trong thời gian cơn co tử cung.
+ Độ dao động của nhịp tim thai nhiều hơn năm nhịp/phút là bình thường trong
chuyển dạ.
+ Nhịp tim chậm trong các cơn co tử cung là do đầu thai nhi bị chèn ép khi đi qua
khung chậu người mẹ hoặc biểu hiện của sự chèn ép dây rốn. Tim thai chậm nhưng về
đường tim thai cơ bản ngay sau cơn co tử thì thường không có tình trạng thiếu oxy.
Nhưng nếu sau khi thay đổi, không về nhịp cơ bản sau cơn co chứng tỏ có hiện tượng suy
thai.
+ Đếm nhịp tim thai ngay sau cơn co tử cung giúp người theo dõi cuộc chuyển dạ
biết về phản ứng của thai nhi trong quá trình chuyển dạ. Nhịp tim thai thường xuyên thay
đổi trong các giai đoạn khác nhau của chuyển dạ. Nguyên nhân thường do tư thế của sản
phụ, tình trạng mất nước, tăng nhiệt độ, và đầu thai nhi bị chèn ép trong khi di chuyển
hoặc thì đầu lọt. Khi thấy nhịp tim thai bất thường, chúng ta cần phải thăm khám, tìm
nguyên nhân và đo lại nhịp tim, có thể đo lại tim thai bằng máy điện tử. Khi thấy tim thai
bất thường kéo dài cần thăm khám thường xuyên, liên tục giám sát bằng monitoring. Hội
chẩn với hộ sinh khác hoặc bác sỹ sản khoa.
+ Sau khi thăm khám và đánh giá, các chỉ số cần được ghi lại vào biểu đồ chuyển
dạ, hồ sơ của thai phụ cũng như có điều chỉnh chăm sóc phù hợp
1.2.4. Đánh giá dịch âm đạo
- Theo dõi dịch âm đạo có thể cung cấp dấu hiệu của sự tiến triển của chuyển dạ.
Màu sắc, số lượng dịch âm đạo sẽ rất khác nhau giữa các sản phụ.
+ Nếu âm đạo ra ít dịch màu hồng, chứng tỏ có hiện tượng tách màng ối khi cổ tử
cung có hiện tượng xóa mở. Đây là dấu hiệu đầu tiên của chuyển dạ.
+ Nếu dịch âm đạo là nước, người hộ sinh phải nghĩ ngay tới nước ối và phải đánh
giá xem rỉ ối hay vỡ ối. Ghi lại thời gian ối vỡ và phải đánh giá màu sắc, số lượng và mùi
của nước ối. Nước ối bình thường thì trong hoặc như nước dừa. Khi ối có mầu xanh có
nghĩa là có phân su trong nước ối và đây là dấu hiệu để chẩn đoán suy thai.
+ Khi thấy dịch âm đạo nhầy, có lẫn ít máu, số lượng nhiều thì có thể đó là dấu
hiệu của cổ tử cung mở hết.
+ Ra máu âm đạo đỏ tươi ở âm đạo trong chuyển dạ luôn là dấu hiệu có sự bất
thường cần được thăm khám thêm và có xử trí phù hợp.
- Theo dõi chuyển dạ, cần kết hợp sờ nắn ngoài, vị trí nghe tim thai kết hợp với
thăm âm đạo để đa ́ nh gia ́ sự tiến triển cu ̉ a ngôi và chuyển dạ.

20