Page 13 - Chính trị
P. 13
Chú ý: sự vật khác nhau thì phương thức đấu tranh khác nhau; sự đấu tranh
của các mặt đối lập diễn ra trong tự nhiên khác với diễn ra trong xã hội và tư duy
- Đấu tranh của các mặt đối lập là nguồn gốc, động lực của sự phát triển
Đấu tranh của các mặt đối lập làm cho t hể thống nhất cũ bị phá vỡ, thể thống
nhất mới được xác lập, sự vật phát triển. Lênin nói: “Sự phát triển là một cuộc
“đấu tranh” của các mặt đối lập”
VD: trong xã hội: đấu tranh giữa LLSX và QHSX được xem là nguồn gốc,
động lực phát triển, đưa xã hội chuyển từ xã hội này sang xã hội khác cao hơn
VD: trong nhận thức: “đấu tranh” giữa nhu cầu cần hiểu biết và khả năng
hiểu biết; giữa hiểu biết đúng va hiểu biết sai...
- Đấu tranh của các mặt đối lập là tuyệt đối còn thống nhất là tương đối
Bởi vì tính tương đối của sự thống nhất có quan hệ hữu cơ với sự đứng im,
ổn định tạm thời của sự vật. Tính tuyệt đối của sự đấu tranh có mối quan hệ gắn
bó với tính tuyệt đối của sự vận động và phát triển.
+ Ý nghĩa PPL: Quy luật mâu thuẫn là cơ sở lý luận để nghiên cứu sự vật
hiện tượng bắt đầu từ những mâu thuẫn:
Một là: vì mâu thuẫn có tính khách quan, phổ biến và là nguồn gốc, động
lực của sự vận động, phát triển, do vậy trong nhận thức và thực tiễn cần phải tôn
trọng mâu thuẫn, phát hiện mâu thuẫn, phân tích đầy đủ các mặt đối lập, nắm
được bản chất, nguồn gốc, khuynh hướng của sự vận động phát triển.
Hai là: Trong mỗi sự vật tồn tại nhiều mâu thuẫn, nên khi nghiên cứu giải
quyết mâu thuẫn phải có quan điểm cụ thể, để có những phương pháp cụ thể cho
phù hợp.
Ba là: Khi giải quyết mâu thuẫn phải theo phương thức đấu tranh các mặt
đối lập; chống xu hướng dung hoà, cải lương, cơ hội trong cuộc đấu tranh giải
quyết mâu thuẫn trong xã hội có giai cấp.
Quy luật chuyển hoá từ những sự thay đổi về lượng thành những sự
thay đổi về chất và ngược lại (gọi tắt là quy luật lượng chất)
+ Vị trí của quy luật, quy luật này vạch ra cách thức cơ bản, phổ biến của sự
vận động, phát triển của mọi sự vận động và phát triển diễn ra trong lĩnh vực tự
nhiên, xã hội và tư duy.
+ Khái niệm
Chất của sự vật, là tổng hợp các những thuộc tính khách quan vốn có của nó
nói lên nó là cái gì, để phân biệt nó với cái khác.
Lượng của sự vật, chỉ nói lên con số của những thuộc tính cấu thành nó như
về độ to, nhỏ, quy mô lớn, bé, trình độ cao thấp, tốc độ nhanh chậm….Lượng là
cái khách quan vốn có của sự vật.
+ Quan hệ biện chứng giữa lượng và chất
12