Page 9 - Chính trị

+ Vật chất là tiền đề, là cơ sở và nguồn gốc cho sự ra đời, tồn tại và phát triển
của ý thức.

+ Điều kiện vật chất như thế nào thì ý thức như thế đó.

+ Khi cơ sở vật chất, điều kiện vật chất thay đổi thì ý thức cũng thay đổi theo.
+ Vật chất quyết định ý thức là quyết định cả nội dung, bản chất và khuynh
hướng vận động phát triển của ý thức. Cơ sở và điều kiện vật chất là thực tiễn,
là nơi hình thành công cụ và phương tiện kiểm nghiệm nhận thức thế giới của
con người đúng hay sai.

 Ý thức tác động trở lại vật chất: Ý thức do vật chất sinh ra và quyết
định nhưng ý thức có tác động to lớn đối với vật chất qua hoạt động thực
tiễn của con người:

+ Ý thức phản ánh hiện thực khách quan vào con người, giúp con người hiểu
được bản chất, quy luật vận động phát triển của sự vật hiện tượng để hình thành
phương hướng, mục tiêu và những phương pháp, cách thức thực hiện phương
hướng, mục tiêu đó.

+ Ý thức làm cho con người hoạt động đúng hay sai, hiệu quả hay không.

+ Nhờ có ý thức, con người biết lựa chọn những khả năng phù hợp thúc đẩy
sự vật phát triển nhanh hơn.
+ Ý thức, tinh thần có vai trò quyết định đối với hoạt động thực tiễn chỉ đúng
trong một giới hạn hẹp, ở một trạng thái, một tình huống, một thời điểm nhất
định. Hơn nữa, yếu tố ý thức, tinh thần đó không thể vượt ra khỏi hoàn cảnh
khách quan quy định, không thay thế được yếu tố vật chất khách quan. Nó chỉ là
sự phát hiện và sử dụng có hiệu quả yếu tố vật chất.

 Ý nghĩa của quan hệ giữa vật chất và ý thức

+ Để đảm bảo sự thành công của hoạt động nhận thức hay thực tiễn, con
người phải luôn xuất phát từ thực tiễn, tôn trọng quy luật khách quan. Không
nên lấy ý kiến chủ quan của mình làm căn cứ cho lý luận, hành động, dễ dẫn đến
sai lầm và thất bại.

+ Mặt khác, cần phải phát huy tính năng động chủ quan, tính sáng tạo của
con người, phát huy tác động tích cực của ý thức, không trông chờ, ỷ lại trong
nhận thức và hành động cải tạo thế giới.

2. Phép biện chứng duy vật
Phép biện chứng duy vật là lý luận khoa học về các mối liên hệ phổ biến về
sự vận động, phát triển của mọi sự vật, hiện tượng, là những quy luật chung nhất,
phổ biến nhất của mọi quá trình vận động, phát triển trong tự nhiên, xã hội và tư
3
duy. Phép biện chứng duy vật bao gồm hai nguyên lý cơ bản; sáu cặp phạm trù
và ba quy luật cơ bản.

a. Hai nguyên lý cơ bản

8