Page 17 - Dược lý - Dược

Theo đó, ở trạng thái ổn định, các thuốc có tính acid sẽ tích lũy về phía base của

màng và thuốc có tính kiềm sẽ ở phía acid hơn - hiện tượng này gọi là bẫy ion. Những

thuốc có bản chất là acid yếu khi pH môi trường càng nhỏ hơn giá trị của pKa chúng càng

ít phân ly do đó càng dễ khuếch tán qua màng. Những thuốc có bản chất là base yếu khi pH
môi trường càng lớn hơn giá trị của pKa càng dễ khuếch tán qua màng. Theo phương trình

của Henderson – Hasselbach:

- Đối với một acid yếu:
HA 
pK = a pH + log
  (2)
A
[HA]: nồng độ thuốc ở dạng phân tử.

[A]: nồng độ thuốc ở dạng ion.
- Đối với một base yếu:
BH 
pK = a pH + log
  B (3)

[BH]: nồng độ thuốc ở dạng ion.

[B]: nồng độ thuốc ở dạng phân tử.
Khi độ pH bằng với pKa,nồng độ thuốc ở dạng ion bằng với nồng độ thuốc ở dạng

phân tử. Nếu độ pH thấp hơn pKa,nồng độ thuốc ở dạng ion chiếm ưu thế. Nếu độ pH lớn

hơn pKa,nồng độ thuốc ở dạng phân tử chiếm ưu thế. Trong dạ dày, có độ pH=1, acid yếu
và các baseyếu bị proton hóa mạnh. Tại đây,các thuốc có bản chấtacid yếu (pKa = 3-5) tồn

tại chủ yếu ở dạngphân tử và các base yếu (pK = 8-10) tồn tại chủ yếu dưới dạng ion.

Do đó, các acid yếu có thể dễ dàng hấp thu từ dạ dày hơn cácbase yếu. Trong ruột

non có độ pH = 7,các base yếu cũng tồn tại chủ yếu ở dạng ion hóa nhưng ít hơn nhiều hơn

so với ở dạ dày, các base yếu được hấp thu dễ dàng hơn từ ruột so với từ dạ dày. Tuy nhiên

một acid yếu cũng có thể được hấp thụ nhiều hơn từ ruột so với từ dạ dày mặc dù nồng độ
ion hóa của các thuốc này trong ruột rấtlớn vì ruột non có diện tích bề mặt hấp thu lớn hơn

rất nhiều so với dạ dày.

2.1.2. Sự hấp thu thuốc qua các đường dùng

2.1.2.1. Sự hấp thu thuốc qua đường tiêu hoá
Phần lớn các thuốc đều được sử dụng đường uống vì đó là con đường sử dụng thuốc

an toàn, thuận tiện và kinh tế nhất.

10