Page 42 - Giáo trình môn học Dược lâm sàng

- Thể tích phân bố của các thuốc tan nhiều trong nước giảm, ngược lại: Thể tích

phân bố của các thuốc tan nhiều trong lipid lại tăng do sự thay đổi tỷ lệ nước/lipid

trong cơ thể người cao tuổi. Ở người cao tuổi tỷ lệ nước giảm và tỷ lệ mỡ tang so
với người trẻ

- Những thuốc liên kết mạnh với protein huyết tương tăng nồng độ ở dạng tự do

liên quan đến sự giảm protein huyết thanh.

4.1.3. Quá trình chuyển hóa

Chức năng gan suy giảm làm giảm chuyển hóa thuốc qua gan ở người cao tuổi.
- Khối lượng gan và lưu lượng máu qua gan ở người cao tuổi giảm nên một số thuốc

bị chuyển hóa qua gan sẽ chậm thải trừ, dẫn đến tích lũy và tăng nguy cơ quá liều.

- Sự giảm chuyển hóa ở gan còn do giảm hoạt tính của enzym phá hủy thuốc ở gan,

chủ yếu là giảm quá trình phá hủy thuốc ở pha I. Do đó, những thuốc bị chuyển

hóa chủ yếu theo con đường này như các thuốc chống động kinh, thuốc chống
viêm không steroid, thuốc chống đông máu dạng uống, thuốc điều trị đái tháo

đường dạng uống... kèm theo thời gian tồn tại trong cơ thể bị kéo dài với sự tăng

nửa đời thải trừ của thuốc

4.1.4. Quá trình thải trừ

Chức năng thận suy giảm kết hợp với giảm sút khối lượng thận, giảm dòng máu qua
thận ở người cao tuổi là nguyên nhân làm giảm độ thanh thải của nhiều thuốc. Mức độ lọc

của cầu thận giảm trung bình khoảng 35% so với tuổi thanh niên (20 - 30 tuổi). Điều này

đặc biệt quan trọng đối với những thuốc bài xuất trên 60% ở dạng nguyên vẹn qua thận và

có độc tính cao như các kháng sinh nhóm aminoglycosid, các cephalosporin, digoxin,

methotrexat...
Do những đặc điểm khác biệt như vậy, việc dùng thuốc ở người lớn tuổi cần được

cân nhắc thận trọng. Cần thiết phải điều chỉnh lại liều lưọng, chế độ khoảng cách dùng

thuốc và nhất là luôn có người theo dõi.

4.2. Sử dụng thuốc ở người cao tuổi

4.2.1. Một số nguyên nhân dẫn đến tăng tỷ lệ tai biến ở người cao tuổi khi dùng thuốc
- Do tình trạng sinh lý ảnh hưởng đến dược động học của thuốc (tức là ảnh hưởng

đến quá trình hấp thu, phân bố, chuyển hoá, thải trừ cũng như sự đáp ứng dược lý trong cơ

thể) đưa đến những phản ứng bất ngờ và không có lơị của thuốc.

- Do tình trạng bệnh lý: Người cao tuổi thường hay đau ốm và do đó là thường hay

dùng thuốc hơn người trẻ tuổi (polypharmacy).