Page 100 - Giáo trình môn học Dược lâm sàng

Quá trình điều trị không nên quá dài vì có thể làm vi khuẩn tăng kháng thuốc, tăng

tác dụng không mong muốn và tăng chi phí. Trái lại, một liều duy nhất kháng sinh vẫn có

thể điều trị hiệu quả nhiễm khuẩn đường tiết niệu không biến chứng.
Nguyên tắc chung về thời gian điều trị với kháng sinh: Sử dụng kháng sinh đến khi

hết vi khuẩn trong cơ thể + 2 - 3 ngày ở người bình thường và 5 - 7 ngày ở người bệnh suy

giảm miễn dịch.

Trung bình với nhiễm khuẩn nhẹ đợt điều trị kéo dài khoảng 7 - 10 ngày, nhiễm khuẩn

nặng, ở các tổ chức kháng sinh khó thâm nhập (màng tim, màng não, xương...) đợt điều trị
kéo dài hơn, đặc biệt với bệnh lao, phác đồ ngắn ngày cũng phải kéo dài tới 6 - 8 tháng.

Việc tuân thủ điều trị của người bệnh là hết sức quan trọng để làm giảm nguy cơ

kháng kháng sinh, tuy nhiên nếu số lần dùng thuốc trong ngày quá nhiều và đợt điều trị

kéo dài cũng gây khó khăn cho người bệnh. Hiện nay có nhiều kháng sinh hoặc các dạng

chế phẩm được bào chế đặc biệt giúp kéo dài thời gian bán thải, cho phép giảm đáng kể số
lần dùng thuốc trong đợt điều trị. Ví dụ:

Dùng kháng sinh nhóm macrolid azithromycin chỉ cần một đợt 3 - 5 ngày, thậm chí

một liều duy nhất thay vì dùng erythromycin 5 - 7 ngày/đợt.

Nhiễm khuẩn hô hấp do Rickettsia, Mycoplasma… nếu dùng tetracyclin sẽ mất ít nhất

7 - 10 ngày, trong khi đó dùng doxycyclin chỉ mất 3 ngày.
Dùng ceftriaxon điều trị thương hàn, liều 1-2g/lần/ngày x 5 ngày sẽ thuận lợi hơn

nhiều khi dùng cloramphenicol 30-50mg/kg/ngày x 14 ngày.

4.3. Một số hướng dẫn về thời gian điều trị đặc biệt

Điều trị “chớp nhoáng”: là kiểu điều trị một số dạng nhiễm khuẩn tiết niệu, sinh dục

chưa biến chứng (viêm bàng quang, niệu đạo, lậu…), sử dụng các kháng sinh thải mạnh
qua nước tiểu ở dạng còn hoạt tính: pefloxacin, spectinomycin một liều duy nhất đủ để làm

sạch ổ nhiễm khuẩn. Ví dụ: điều trị lậu 1 liều duy nhất 2g spectinomycin.

Điều trị “1 liều duy nhất”: dùng các kháng sinh có thời gian bán thải dài, tập trung

với nồng độ cao tại nơi nhiễm khuẩn. Dùng thuốc 1 liều duy nhất nhưng nồng độ thuốc giữ

được rất lâu trong cơ thể. Ví dụ: ngăn ngừa viêm màng trong tim do liên cầu, dùng
benzathin penicilin G 1 mũi tiêm duy nhất 1,2 triệu UI trong đợt thấp khớp cấp.