Page 103 - Giáo trình môn học quản lý điều dưỡng

Bước 5: Xác định các nguyên nhân gốc rễ

Dựa vào các nguồn thông tin và số liệu, chúng ta phải xác định những

nguyên nhân thực sự gây ra vấn đề và là những nguyên nhân có khả năng giải

quyết trong phạm vi của nhóm. Sau đó đánh dấu những nguyên nhân đó bằng

cách tô đậm hoặc vẽ hình đám mây.

Bước 6: Xác minh lại nguyên nhân gốc rễ: Tương tự như sơ đồ khung

xương cá, sau khi hoàn thành xong cây vấn đề, nhóm cần dựa trên những số liệu

sẵn có để xác minh lại xem những nguyên nhân được khoanh có là những

nguyên nhân thực sự gây ra vấn đề. Nếu như chưa đầy đủ số liệu nhóm sẽ phải

thảo luận để đưa ra quyết định có cần thiết tiến hành thu thập thêm các số liệu

để chứng minh nguyên nhân gốc rễ hay không.

Ví dụ về cây vấn đề (xem phần ví dụ phía sau)

Một số điểm cần lưu ý trong phân tích vấn đề

- Các nguyên nhân nêu ra cần cụ thể, tránh quá rộng. Ví dụ thay vì “không

có cơ sở hạ tầng” có thể nói rõ là “chưa có đường cho xe cơ giới đi tới bản”.

- Tránh nêu các nguyên nhân theo hướng bế tắc, không giải quyết được. Ví

dụ thay vì “bệnh viện không tổ chức tập huấn vì không có tiền” có thể phiên

giải lại thành “hình thức đào tạp tập huấn chưa phù hợp nên chi phí cao ngoài

khả năng của bệnh viện”.

- Tránh nêu các nguyên nhân tối nghĩa hoặc không thể phiên giải được. Ví

dụ tránh nêu “cán bộ y tế lười biếng” mà cần viết rõ lại “bệnh nhân phải chờ lâu
để được khám bệnh”.

- Không nên chọn nguyên nhân gốc rễ là những điều có thể biến ngay
thành giải pháp như nguyên nhân “truyền thông không hiệu quả” hoặc “chưa

được đào tạo” như nhiều sơ đồ xương cá hoặc cây vấn đề đã gặp trên thực tế vì
sẽ dẫn đến các giải pháp chung chung, không hiệu quả. Khi đó, cần đặt thêm

câu hỏi “nhân viên y tế thiếu hiểu biết về những gì” rồi “tại sao” để tìm ra

những nguyên nhân cụ thể khác để cách giải quyết tối ưu hơn vì nhiều khi

102