Page 32 - Giáo trình điều dưỡng cơ sở - HPET
P. 32
- Người ta chia các vitamin thành 2 nhóm theo tính chất tan của chúng:
+ Nhóm vitamin tan trong dầu: gồm các vitamin: A, D, E, K.
+ Nhóm vitamin tan trong nước: gồm các vitamin nhóm B ( B1, B2, B3, B5, B6, B8,
B12, B15) vitamin C, P.
2.2.4.1. Vitamin A
* Vai trò:
- Quá trình thị giác: Vitamin A kết cấu với opxin tạo rodopxin. Sự phân giải của
rodopxin dưới ánh sáng cho người ta nhận biết sự vật.
- Chức năng phát triển: Khi động vật thiếu vitamin A quá trình phát triển bị ngừng
lại, vitamin A có vai trò với sự phát triển của xương, khi thiếu làm xương mềm,
mảnh, quá trình vôi hóa bị rối loạn.
- Biệt hóa tế bào và biểu hiện kiểu hình: Phát triển và biệt hóa tế bào xương là điển
hình nhất về vai trò của vitamin A. Nhiều bất thường về thay đổi cấu trúc và biệt
hóa tế bào, mô do thiếu vitamin A như sừng hóa, các tế bào bị khô đét, cứng lại.
Các tế bào ở da, mắt, đường hô hấp khi bị sừng hóa, mất nhung mao sẽ không còn
tác dụng bảo vệ, vi khuẩn dễ xâm nhập gây viêm nhiễm.
- Sinh sản: Khi nghiên cứu thực nghiệm cho thấy vitamin A cần cho sự sinh sản
bình thường của chuột, khi thiếu vitamin A chuột đực không sinh sản tế bào tinh
trùng bình thường, bào thai phát triển không bình thường.
- Miễn dịch: Hệ thống miễn dịch gồm 2 phần là miễn dịch thể dịch và miễn dịchtế
bào đều bị ảnh hưởng khi thiếu vitamin A, cơ hội mắc bệnh của trẻ sẽ tăng lên và
tăng mức độ trầm trọng của bệnh. Bổ sung vitamin A cho trẻ nhỏ là can thiệp rất
quan trọng để tăng sức đề kháng với bệnh tật cho trẻ.
* Nguồn gốc: Dạng retinol chỉ có ở thực phẩm nguồn gốc động vật dưới dạng este
của các axit béo bậc cao trong gan, thận, phổi và mỡ dự trữ.
Ở thực phẩm nguồn gốc thực vật, vitamin A tồn tại dưới dạng provitamin A.
Trong đó - caroten có hoạt tính vitamin A cao nhất.
Vitamin A dưới dạng caroten có nhiều trong khoai nghệ, gấc, cần tây, rau dền, rau
đay ...
* Nhu cầu vitamin A/ngày:
Trẻ em < 6 tuổi: 400 mcg Nữ trưởng thành: 500 mcg
10-19 tuổi: 500 - 600 mcg Nữ có thai: 600 mcg
27