Page 164 - Giáo trình môn học vi sinh vật học
P. 164
Những loài Salmonella có khả năng gây bệnh cho người được quan tâm nhiều là:
- S. typhi: Chỉ gây bệnh cho người, là căn nguyên gây bệnh thương hàn quan trọng
nhất.
- S. paratyphi A: Chỉ gây bệnh cho người, là căn nguyên gây bệnh thương hàn, tỷ lệ
ở nước ta đứng sau S. typhi.
- S. paratyphi B: Chủ yếu gây bệnh ở người. Tại các nước châu Âu, tỷ lệ vi khuẩn
này cao hơn ở nước ta.
- S. paratyphi C: Có khả năng gây bệnh thương hàn và gây viêm dạ dày-ruột và
nhiễm khuẩn huyết. Thường gặp ở các nước đông nam châu á.
- S. typhimurium và S. enteritidis: Vừa có khả năng gây bệnh cho người vừa có khả
năng gây bệnh cho động vật. Chúng là nguyên nhân chủ yếu của bệnh nhiễm khuẩn
nhiễm độc thức ăn do Salmonella.
- S. choleraesuis: Là căn nguyên thường gặp trong nhiễm khuẩn huyết do
Salmonella ở nước ta.
2.2.2. Bệnh thương hàn
Bệnh thương hàn do S. typhi và các S. paratyphi A, S. paratyphi B, S. paratyphi C
gây ra.
Vi khuẩn xâm nhập vào cơ thể theo đường tiêu hoá do thức ăn, nước uống bị
5
7
nhiễm bẩn, số lượng đủ để gây bệnh khoảng 10 đến 10 . Sau khi vào ống tiêu hoá, vi
khuẩn bám vào niêm mạc ruột non rồi xâm nhập qua niêm mạc vào các hạch mạc treo
ruột. ở đây chúng nhân lên rồi qua hệ thống bạch huyết và ống ngực đi vào máu, lúc này
các dấu hiệu lâm sàng bắt đầu xuất hiện. Từ máu, vi khuẩn đến lách và các cơ quan khác.
Tới gan theo mật đổ xuống ruột rồi được đào thải qua phân. Tới thận, một số vi khuẩn
được đào thải ra ngoài theo nước tiểu. Tới mảng payer, vi khuẩn tiếp tục nhân lên.
Vi khuẩn thương hàn gây bệnh chủ yếu bằng nội độc tố. Nội độc tố kích thích thần
kinh giao cảm ở ruột gây hoại tử chảy máu, vị trí tổn thương thường ở các mảng payer.
Có thể gặp biến chứng thủng ruột, thường do bệnh nhân ăn sớm khi chưa bình phục, nhất
là các thức ăn cứng.
164