Page 131 - Tâm lý trị liệu
P. 131
– Bước 1: Xác định tính chất sợ hãi và các phản ứng của người bệnh.
Thực chất đó là sự tái tạo tình huống gây sợ hãi.
– Bước 2: Tái tạo quá trình giải cảm ứng nỗi sợ hãi bằng cách đóng vai.
Thông qua hành vi của vai mình đóng (vai thỏ), bác sĩ biểu thị nỗi sợ hãi của
người bệnh, còn bệnh nhân thể hiện hình tượng gây sợ hãi (vai chó sói).
Trong trường hợp này trẻ thể hiện tính hung dữ, thường ở mức độ chúng cảm
thấy sợ hãi. Hiệu quả trị liệu phụ thuộc vào mức độ nhập vai sợ hãi, phản ứng
xúc cảm và giải cảm ứng trong ý thức người bệnh.
– Bước 3: Gợi ý cách giải quyết thông qua hành vi tương ứng của vai
do bác sĩ đóng. Sử dụng các mẫu hướng dẫn hành vi bằng cách đổi vai.
Chẳng hạn hình ảnh gây sợ hãi (chó sói) do bác sĩ đóng đã không còn làm trẻ
sợ nữa. Trong nhiều trường hợp trẻ sợ ma, sợ bóng đêm, sợ “ông ngáo ộp”,
sợ đến trường học là do bị hù doạ hoặc sợ cô đơn mà trẻ vốn trước đó đã là
người nhút nhát. Để giải toả nỗi sợ hãi bóng tối có thể cho trẻ chơi trò “ú tim”
hoặc “bịt mắt bắt dê” ở trong phòng tối của bác sĩ, đầu tiên có cả bố mẹ, cả
bác sĩ, sau chỉ còn có bác sĩ và trẻ. Những trẻ nhút nhát sợ bóng tối có thể
được điều trị giải toả bằng trò chơi “mèo đuổi chuột”. Bác sĩ và người bệnh
lần lượt đuổi nhau trốn vào phòng tối. Trong khi bị cuốn hút cảm xúc vào trò
chơi trẻ trở nên bạo dạn, dũng cảm không còn sợ hãi. Một số trẻ có những
cơn ác mộng vào ban đêm do sợ hãi một tác động tấn công bất ngờ cũng có
thể điều trị có hiệu quả bằng trò chơi “trốn tìm”. Đầu tiên cho trẻ trốn vào
phòng bác sĩ không có đèn, sau đó bố, mẹ hoặc người lớn khác lần lượt đeo
mặt nạ vào tìm trẻ rồi các vai được đổi, người lớn lần lượt trốn vào trong
phòng bác sĩ không có đèn, còn trẻ mang mặt nạ “đáng sợ” đi tìm họ trong
trường hợp này nhiều khi trẻ tỏ ra thích thú hơn là lúng túng sợ hãi.
X. LIỆU PHÁP HÌNH VẼ - TRANH
Hình vẽ – tranh là một phương thức thể hiện quen thuộc của trẻ. Nó
phản ánh nhu cầu nhận thức, giao tiếp ngoài ngôn ngữ là sự khúc xạ thực tại
xung quanh trong ý thức cua trẻ. Đối với trẻ lứa tuổi mẫu giáo, tranh vẽ phản