Page 112 - Tâm lý trị liệu

những nhận thức không hợp lý, thay thế chúng bằng những ý nghĩ, niềm tin

mong muốn hợp lý hơn

Liệu pháp Điều chỉnh cấu trúc lại nhận thức (Cogntive restructuring

therapy) chính là quá trình xem xét loại bỏ những niềm tin hoặc những ý nghĩ

không hợp lý dang duy trì trạng thái rối nhiễu. Cả Ellis và Beck đều là cha đẻ

của cách trị liệu này. Họ đã tiến hành các công trình nghiên cứu độc lập nhằm

điều chỉnh những lệch lạc về nhận thức, nhưng họ tiến hành theo những

chiến lược khác nhau. Chiến lược của Eliis là hưởng dẫn trực tiếp, động viên
thuyết phục, còn chiến lược của Beck là thách thức. trắc nghiệm, thử thách

để thân chủ tự kiểm tra những ý nghĩ và niềm tin bất hợp lý đang tồn tại.

1. Liệu pháp điều chỉnh niềm tin xúc cảm của Ellis

Theo lý thuyết của Ellis thì những ý nghĩ hoặc niềm tin không hợp lý

gây ra những phản ứng mang dấu ấn của stress có thể chia thành 5 loại

chung như sau:

a. Kiểu suy nghĩ tuyệt đối hoá: kiểu nhận thức này nhìn sự kiện thiên

lệch ở 2 đối cực, hoặc là tất cả hoặc là không có gì, hoặc toàn màu đen hoặc

toàn màu hồng. Những cách nghĩ điển hình nhất của kiểu này là “Tôi phải

luôn luôn làm tốt và chiếm được sự đồng tình ủng hộ của người khác”, “người

khác nên đối xử tốt với tôi và theo đúng cách mà tôi thích”… Nhưng có phải

lúc nào ta cũng làm tốt.. lúc nào ta cũng nhận được sự đồng tình ủng hộ của
người khác? Thế là thất vọng tràn trề, niềm tin nó vỡ

b. Trầm trọng hoá, quan trọng hóa vấn đề: kiểu này liên quan đến

việc nhìn nhận một thất bại nhỏ, không đáng kể như là một tai hoa, một tổn

thất lớn. Ví dụ, một sinh viên đại học bị một bài kiểm tra điểm kém liền xem đó
như là mình không có khả năng học môn đó.

c. Tự ám thị mình không có khả năng chịu đựng thất bại: những

người có kiểu tư duy này không có khả năng chịu đựng những hoàn cảnh hơi

không thuận lợi. Ví dụ, một người đàn ông sau 10 phút chót gặp bác sỹ đã bỏ