Page 22 - Dược liệu

Hordenin Gramin

Hordenin là một dẫn chất phenylethylamin. Muốn chế hordenin người ta cho tác
dụng lên mầm hạt đại mạch dung dịch HCl loãng, sau đó kết tủa alcaloid bằng kiềm.
Muốn chế enzym dược dụng người ta chiết hỗn hợp các enzym hòa tan trong
0
đại mạch đã mọc mầm bằng nước rồi tủa bằng 3 lần thể tích cồn 95 . Tủa tách ra đem
làm khô bằng cách tải mỏng hoặc sấy ở chân không, nhiệt độ thấp. Chế phẩm chứa chủ
yếu amylase, maltase.

Kiểm nghiệm dược liệu
Dược liệu được kiểm nghiệm theo DĐVN IV (tr. 821)

Tác dụng và công dụng:
Do có các enzym nên mạch nha có tác dụng giúp tiêu hóa, dùng để chữa các
trường hợp ăn uống kém tiêu. Thuốc lợi sữa, ngoài ra còn chữa trẻ em đau bụng đi
ngoài, lỵ, viêm ruột.
Nước sắc mạch nha và hốt bố sau khi cho lên men rượu (dùng Saccharomyces
cerevisiae) thì thành rượu bia.
Hordenin có tác dụng giống giao cảm nhẹ, hơi làm tăng huyết áp, cường tim, ít
độc, có tác dụng ức chế sự co bóp ruột. Hordenin cũng được dùng chữa đi ngoài, liều
0,25-1g.
Trong y học cổ truyền còn dùng cốc nha tức là lúa đã lên mầm, công dụng như
mạch nha.

2.3 Ý DĨ
Dược liệu là hạt của quả chín đã phơi khô hay
sấy khô của cây Ý dĩ (Coix lachryma- Jobi L.), họ
Lúa (Poaceae).
Đặc điểm thực vật và phân bố
Cây thảo sống hàng năm, cao chừng 1-1,5 m.
Thân nhẵn bóng có vạch dọc. Thân có phân nhánh,
các mấu phía dưới có thể mọc rễ phụ, cây mọc thành
bụi. Lá hình mác dài 10-40 cm, rộng 1,5-3 cm, gân
dọc nổi rõ, gân giữa to. Hoa đơn tính cùng gốc mọc ở
kẽ lá thành bông, hoa đực mọc phía trên, hoa cái phía
dưới. Hoa đực có 3 nhị. Quả có mày cứng bao bọc.
Hạt hình trứng, mặt ngoài màu trắng đục đôi khi còn
sót lại màng vỏ chưa loại hết, mặt trong có rãnh hình
máng.
Hình 2.3. Ý dĩ

Coix lachryma- Jobi L.

Bộ phận dùng và chế biến
Hạt ( Semen Coicis). Lấy quả Ý dĩ phơi khô, bóc vỏ.