Page 184 - Dược liệu

2. Cây long não Cineol - tinh dầu lá có chứa 76% cineol
3. Cây long não Sesquiterpen - tinh dầu lá có chức 40-60% nerolidol.
4. Cây long não Safrol - tinh dầu lá có chứa 80% safrol.
5. Cây long não Eucamphor - thành phần chủ yếu của tinh dầu
lá là các hợp chất hydrocarbon sesquiterpenic.
Tác dụng - Công dụng.
Gỗ và lá long não được dùng để cất tinh dầu cung cấp camphor thiên nhiên (D -
camphor).
Camphor có tác dụng kích thích thần kinh trung ương, kích thích tim và hệ thống
hô hấp, dùng làm thuốc hồi sức cho tim trong trường hợp cấp cứu. Ngoài ra còn dùng
làm thuốc sát khuẩn đường hô hấp. Dùng ngoài xoa bóp chữa vết sưng đau, gây sung
huyết. Tinh dầu long não được dùng để chế dầu cao xoa bóp.
Cây long não còn làm cây bóng mát, có tán rộng, lá xanh tốt quanh năm, ngoài ra
lá có khả năng hấp thụ các ion kim loại nặng (như chì) làm sạch môi trường. Lá cây
long não có thể khai thác quanh năm là nguồn nguyên liệu giàu camphor, linalol và
cineol.
2.7 SA NHÂN
Tên khoa học: Amomum sp., Họ Gừng
(Zingiberaceae).
Các loài sau đây cho vị dược liệu sa nhân
dùng trong ngành Dược:
+ Amomum ovoideum Pierre
+ Amomum villosum Lour., var. xanthioides
(Wall.) T.L Wu ex Senjen Chen
+ Amomum longiligulare T.L.Wu
+ Amomum thyrsoideum Gagnep.

Đặc điểm thực vật và phân bố
Cây thảo, trông hơi giống cây riềng nhưng
thân rễ không thành củ, mà mọc bò ngang, chằng
chịt như mạng lưới. Lá xanh, nhẵn bóng, có bẹ,
không cuống, mọc so le. Ở mép giữa bẹ lá và phiến lá
có một lưỡi lá nhỏ dài 0,2 - 0,5cm, riêng loài A.
longiligulare thì dài hơn (3 - 5cm). Hoa màu Hình 5.7.Sa nhân
trắng, mọc thành chùm ở sát gốc. Quả nang, 3 ô, Amomum ovoideum Pierre
có gai mềm, khi chín có màu nâu hồng (A.
ovoideum) hoặc màu xanh lục (A. villosum).
Hạt màu nâu sẫm, hình khối đa diện có mùi thơm của camphor.Mùa ra hoa tháng
5 - 6. Mùa quả chín tháng 7 - 8.
Mọc hoang và được trồng ở các tỉnh miền núi phía Bắc: Sơn La, Phú Thọ, Bắc
Cạn, các tỉnh miền trung như Quảng Nam, Ninh Thuận, Đăk Lăk, Đăk Nông, Lâm
Đồng. Cây sa nhân thường ưa mọc dưới tầng cây râm mát, dọc theo bờ suối.
Bộ phận dùng
Quả gần chín, được bóc vỏ và phơi khô (Fructus Amomi);
Tinh dầu (Oleum Amomi)
Quả sa nhân là một khối hạt hình bầu dục hay hình trứng, màu nâu nhạt hay nâu
sẫm có 3 vách ngăn, mỗi ngăn chứa 7 - 16 hạt. Hạt có áo mỏng trắng mờ. Hạt cứng,
nâu sẫm, hình khối đa diện, nhăn nheo. Mùi thơm, vị cay.