Page 51 - Bào chế
P. 51
Là nhũ tương thiên nhiên chứa tỷ lệ casein 3% nên có khả năng nhũ hoá, dùng
sữa đặc hoặc sữa bột.
Tỷ lệ: Một phần sữa bột nhũ hoá được hai phần pha dầu
Một phần sữa đặc nhũ hoá được 5 phần pha dầu
Dễ bị nấm mốc nên chỉ điều chế nhũ tương dùng trong vài ngày
- Casein
Được chế từ sữa và tinh chế làm chất nhũ hoá.
Thường dùng muối Nacaseinat tan trong nước: một phần muối nhũ hoá 10 phần
pha dầu.
- Lòng đỏ trứng
Là nhũ tương đậm đặc chứa tỷ lệ lớn các chất nhũ hoá protein, lecithin,
cholesterol nên có khả năng nhũ hoá mạnh.
Một lòng đỏ trứng gà (10 – 15g) nhũ hoá được 100 – 120ml dầu lỏng; 50 – 60
ml tinh dầu hoặc các dược chất lỏng khác không tan trong nước.
Dùng điều chế nhũ tương thuốc bổ, nhũ tương dinh dưỡng.
Các sterol
Điển hình là cholesterol và các dẫn chất có nhiều trong lanolin (sáp lông cừu),
mỡ lợn, dầu cá, lòng đỏ trứng.
Cấu tạo hai phần: thân dầu và thân nước nên có tác dụng diện hoạt và có khả
năng nhũ hoá, gây thấm.
Phần thân dầu trội hơn phần thân nước nên dễ hoà tan trong dầu và là chất nhũ
hoá tạo kiểu nhũ tương N/D. Có khả năng nhũ hoá lượng nước gấp hai lần.
Cholestrol được chiết riêng làm chất nhũ hoá dùng tỷ lệ 1 - 5% so với dược chất
thuốc mỡ, thuốc xoa, thuốc đạn, trứng, hỗn dịch tiêm dầu.
Ngoài ra còn có các acid mật ở dạng muối kiềm tan trong nước taọ kiểu nhũ
tương D/N.
Các phospholipid
Điển hình là lecithin có nhiều trong lòng đỏ trứng, đỗ tương là chất diện hoạt
nhũ hoá mạnh. Không tan nhưng dễ phân tán trong nước, tạo kiểu nhũ nhũ tương D/N.
Không độc nên được dùng nhiều điều chế nhũ tương hỗn dịch uống, tiêm, dùng
ngoài.
Dễ bị oxy hóa bởi ánh sáng, không khí, môi trường kiềm.
2.2.2. Các chất nhũ hoá tổng hợp, bán tổng hợp
Các chất nhũ hoá tổng hợp, bán tổng hợp ngày càng được sử dụng rộng rãi vì
chúng có các ưu điểm hơn các chất nhũ hoá thiên nhiên là: có tác dụng nhũ hoá mạnh
mạnh và bền vững, ít chịu ảnh hưởng của các yếu tố ngoài như pH, vi khuẩn, nhiệt độ
hơn.
Xét về cơ chế nhũ, có thể sắp xếp thành hai nhóm lớn:
- Các chất diện hoạt (chất nhũ hoá thực sự).
- Chất nhũ hoá ổn định.
Các chất diện hoạt
48