Page 50 - Bào chế
P. 50
phối hợp với arabic la 1/10 cao hơn sẽ ảnh hưởng đến khả năng nhũ hoá của gôm
arabic.
Gôm adagant được dùng điều chế nhũ tương các dược chất có tỷ trọng nhỏ (tinh
dầu).
- Thạch
Là sản phẩm một số loại rong biển có thành phần phức tạp.
Thạch không có khả năng làm giảm sức căng bề mặt nhưng lại tạo với nước dịch
keo có độ nhớt lớn nên dùng phối hợp gôm arabic.
Thạch có tác dụng làm mềm, tăng khối lượng phân và kích thích nhu động ruột
nên được dùng điều chế nhũ tương nhuận tràng, tẩy.
Ở nhiệt độ thường hút nước phồng lên và tan ở nhiệt độ sôi. Ở nồng độ >1% khi
nguội thạch sẽ thành gel mất tác dụng nhũ hoá. Nên dùng dạng dịch thể loãng, kiềm
nhẹ.
Các saponin
Là các heterosid phân tử có hai phần: aglycol không phân cực thân dầu và đường
phân cực thân nước.
Là các chất diện hoạt có khả năng nhũ hoá thực sự và gây thấm mạnh. Dễ tan
trong cồn và nước là chất nhũ hoá tạo kiểu nhũ tương D/N.
Nhược điểm: gây phá huyết, kích ứng niêm mạc tiêu hoá nên chỉ được dùng điều
chế nhũ tương, hỗn dịch dùng ngoài (bôi, xoa).
Để làm chất nhũ hoá, gây thấm dùng dạng cồn thuốc chế từ các dược liệu chứa
o
saponin (tỷ lệ 1/5 cồn 60 ).
Các protein
Các protein hay được dùng làm chất nhũ hoá gồm một số chất như gelatin, sữa,
lòng đỏ trứng và dẫn chất. Các chất này có phân tử lớn dễ hoà tan phân tán trong nước
tạo dịch keo có độ nhớt lớn (chất keo thân nước) nhũ hoá tạo kiểu nhũ tương D/N. Có
khả năng nhũ hoá mạnh nhưng dễ bị phân huỷ, chua thối không bảo quản được lâu, dễ
đông vón bởi nhiệt độ.
- Gelatin
Là sản phẩm thuỷ phân không hoàn toàn chất collagen có trong da, gân xương
của động vật. Thường gặp dưới dạng tấm mỏng hoặc mảnh dẻo dai màu vàng nhạt.
Ở nhiệt độ thường gelatin hút nước trương phồng lên nhưng chỉ hoà tan ở nhiệt
độ sôi.
Gelatin làm chất nhũ hoá được điều chế ở dạng có pH = 7 – 8 để có tác dụng nhũ
hoá mạnh
Khi sử dụng phối hợp các chất khác cần lưu ý đến điện tích.
Tỷ lệ dùng 1% dưới dạng dịch thể phải có phương tiện phát tán mạnh mới đạt
kết quả.
- Gelactose
Là sản phẩm thuỷ phân hoàn toàn của gelatin.
Dùng làm chất nhũ hoá thay thế gôm arabic, nồng độ, cách dùng tương tự.
- Sữa
47