Page 35 - Giáo trình môn học Cấu tạo cơ thể
P. 35
Các chất được khuếch tán qua kênh protein gồm: nước và các chất hòa tan
trong nước như ion.
* Các yếu tố ảnh hưởng đến khuếch tán đơn thuần:
- Bản chất của chất khuếch tán: tỷ lệ thuận với độ hòa tan trong dầu, tỷ lệ
nghịch với trọng lượng phân tử.
- Nhiệt độ: tỷ lệ thuận với nhiệt độ.
- Trạng thái của màng: tỷ lệ thuận với số kênh trên màng, tỷ lệ nghịch
với chiều dày màng.
- Sự chênh lệch về điện thế/áp suất/nồng độ các chất giữa hai bên màng tế bào.
2.1.2.1. Khuếch tán được gia tốc/được thuận hóa/qua chất mang (cần có
chất mang)
- Loại vận chuyển này vẫn gọi là vận chuyển thụ động (khuếch tán),
nhưng phải thông qua chất mang. Chất mang ở đây chính là các phân tử
protein xuyên màng (loại không có tính chất enzym) .
Các chất được vận chuyển theo phương thức này gồm: các chất hữu cơ
như glucose, acid amin, một số ion.
- Cơ chế khuếch tán: chất được vận chuyển khi gắn vào protein mang sẽ
làm thay đổi cấu hình của protein này, gây mở cổng kênh. Khi cổng kênh mở,
nhờ chuyển động nhiệt nên các phân tử vật chất sẽ tách khỏi protein mang và
vận chuyển về phía đối diện của màng tế bào.
Hình 3.2: Khuếch tán qua protein mang
31