Page 37 - Giáo trình môn học Cấu tạo cơ thể

+
+
+
- Hoạt động của bơm Na - K /ATPase: khi có 2 K gắn ở mặt ngoài và 3
+
Na gắn ở mặt trong phân tử protein mang thì enzym ATPase được hoạt hóa,
sẽ phân giải 1 phân tử ATP thành ADP và phóng ra năng lượng. Năng lượng

này làm thay đổi phân tử protein mang, để đưa 2 K vào bên trong và 3 Na ra
+
+
bên ngoài màng tế bào.
Ức chế hoạt động của bơm: Bơm sẽ không hoạt động nếu nồng độ của

+
+
các ion Na , K và ATP quá thấp.

Hình 3.3: Vận chuyển tích cực nguyên phát

(hoạt động của bơm Na - K /ATPase)
+
+

+
+
- Vai trò của bơm Na - K /ATPase:
+ Kiểm soát thể tích tế bào: ở trong tế bào có một lượng lớn protein và

các hợp chất hữu cơ khác do kích thước lớn không thể thấm ra ngòai. Phần

lớn các phân tử này tích điện âm, do đó chúng hấp dẫn các ion dương tạo ra

một lực thẩm thấu hút nước vào bên trong tế bào làm tế bào phồng lên có thể
+
+
+
+
vỡ. Bơm Na - K /ATPase đưa 3Na ra ngoài nhưng chỉ đưa 2K vào trong,
+
+
+
màng tế bào ít thấm Na hơn K , nên Na có xu hướng ở lại bên ngoài kéo
theo nước ra.
+ Tạo điện thế nghỉ của màng tế bào: khi bơm hoạt động dẫn đến kết quả
bên ngoài màng lợi hơn bên trong một ion dương, làm cho lượng ion dương ở

bên ngoài tăng lên (bên trong giảm). Như vậy, bơm đã tạo điện tích âm ở bên

+
+
trong màng tế bào khi tế bào nghỉ ngơi. Bơm Na - K /ATPase đóng vai trò
quan trọng nhất trong các nguyên nhân tạo điện thế nghỉ của màng tế bào.

33