Page 10 - Giáo trình môn học Cấu tạo cơ thể

Các dạng mRNA, tRNA và rRNA trong ty thể đều được phiên mã từ

mtDNA và chúng là cơ sở để ty thể có thể tự tổng hợp lấy một số protein của

mình (còn đa số các protein khác của ty thể đều được bào tương cung cấp).

Khi có đột biến gen trong ty thể gây nên các khuyết tật protein (đặc biệt
là các enzyme liên quan đến năng lượng) làm ảnh hưởng đến quá trình trao

đổi chất của tế bào, sẽ gây các bệnh di truyền liên quan đến thần kinh, cơ,

bệnh lí nội tiết,...

Tuy nhiên, khi thụ tinh, hợp tử chỉ thu nhận ty thể và dẫn nhập mtDNA

từ tế bào trứng, do vậy di truyền do đột biến gen trong ty thể là di truyền theo
dòng mẹ.

1.2.7. Hệ vi sợi và vi ống
Là một hệ thống protein sợi khác nhau tạo nên khung xương của tế bào,

duy trì cấu trúc của tế bào. Đây là một cấu trúc động ở mức độ cao, chúng

liên tục được tổ chức lại (khi tế bào thay đổi hình dạng, khi phân chia hay khi

phản ứng lại môi trường).

Bộ khung gồm ba loại sợi protein: vi sợi, sợi trung gian và vi ống.
- Vi sợi là những sợi rất mảnh, được cấu tạo từ protein actin và myosin.

Chức năng: tạo thành hệ nâng đỡ và vận động tế bào chất (như thay đổi hình

dạng, hình thành chân giả khi thực bào,…). Trong tế bào cơ: các vi sợi actin và

myosin liên kết lại tạo thành cấu trúc tơ cơ (là cơ sở co rút của cơ).

- Sợi trung gian là các vi sợi có đường kính lớn hơn, được cấu tạo từ

nhiều loại protein khác nhau, các sợi trung gian rất chắc. Chức năng: giữ cho

tế bào có hình dạng nhất định, giữ thế ổn định của các bào quan, …
- Vi ống được cấu tạo từ protein, có dạng hình ống dài, phân bố rải rác

trong bào tương. Chức năng: tham gia vào bộ khung tế bào hoặc tập hợp lại

thành các bộ máy vận động nội bào như tạo thành trung tử và thoi phân bào

để vận chuyển các thể nhiễm sắc về hai cực lúc phân bào.

1.3. Nhân tế bào
Nhân tế bào là bào quan tối quan trọng trong tế. Nó chứa các nhiễm sắc

thể của tế bào, là nơi diễn ra quá trình nhân đôi DNA và tổng hợp RNA.

6