Page 9 - Giáo trình môn học Cấu tạo cơ thể

1.2.5. Peroxysome (peroxi/vi thể)

- Peroxysome là bào quan giống lysosome nhưng có chứa hệ enzyme

oxy hóa như catalase, daminoacid-oxydase catalase. Các enzym trong

peroxysome có vai trò phân giải chất độc được tạo ra từ các quá trình chuyển
hóa của tế bào như: hydro peroxide (H 2O 2) thành nước; hoặc phân giải acid

uric-là sản phẩm chuyển hóa của acid nucleic. Ở người, peroxysome có rất

nhiều trong các tế bào gan-nơi tích tụ nhiều sản phẩm chuyển hóa trung gian

mang độc tính.

- Ngoài ra, peroxysome còn tham gia vào quá trình tổng hợp các phân
tử quan trọng như: tổng hợp cholesterol và axit mật (được sản xuất

trong gan). Một số enzym trong peroxysome cần thiết cho sự tổng hợp một

loại phospholipid tạo vỏ myelin của các sợi trục tế bào thần kinh.

1.2.6. Ty thể
+ Ty thể là bào quan có dạng hình que. Có trong các tế bào có nhân.

+ Là nơi thực hiện quá trình hô hấp hiếu/ái khí của tế bào để tạo ra phần

lớn các phân tử năng lượng cao là ATP. Khi ty thể nhận được O 2 bào tương,
cùng với hoạt động của nhiều hệ protein và enzyme có mặt trong ty thể, ty thể

biến đổi glucose thành CO 2 và H 2O và cung cấp ATP cho tế bào ( chu trình

axit citric/chu trình Kreb).

C 6H 12O 6 + 6O 2  6CO 2 + 6H 2O + ATP

Đây là nguồn năng lượng cung cấp cho các hoạt động chính của tế bào,

do vậy ty thể còn được gọi là nhà máy năng lượng của tế bào.

Trong cơ thể các tế bào sử dụng nhiều năng lượng thường có nhiều ty thể
(tế bào gan, thận có từ 500 -1000 ty thể), trong lúc đó các tế bào bạch cầu có

rất ít ty thể và riêng tế bào hồng cầu trưởng thành không có ty thể.

+ Ty thể là bào quan có hệ di truyền tự lập và hệ tự tổng hợp chất: Trong

ty thể có chứa DNA ty thể (mtDNA-mitochondrial DNA) và các dạng RNA

(mRNA, tRNA, rRNA). Mỗi ty thể chứa khoảng 5 -10 phân tử DNA. mtDNA
chứa hệ gen mã hóa cho khoảng 13 protein của riêng ty thể. mtDNA là cơ sở

của nhân tố di truyền ngoài nhân (ngoài nhiễm sắc thể).

5