Page 8 - Giáo trình môn học Cấu tạo cơ thể
P. 8
+ Cung cấp protein và glycoprotein cho màng;
+ Hoặc bằng hiện tượng xuất bào để xuất ra ngoài tế bào;
+ Hoặc đưa vào lysosome để tạo thành hệ enzyme thủy phân của bào
quan này .
1.2.3. Ribosome
Ribosome là bào quan có vai trò vô cùng quan trọng, là nơi tổng hợp
protein nội bào cũng như các protein chế tiết ra ngoài tế bào dựa trên khuôn
mã của mRNA.
Ribosome được tìm thấy ở nhiều nơi trong tế bào: chúng thường định
khu ở mặt ngoài lưới nội chất có hạt; hoặc đính ở mặt ngoài của màng nhân;
hoặc ở trong ty thể, lạp thể; hoặc nằm tự do trong tế bào chất.
+ Ribosome tự do trong tế bào chất thường được dùng để tổng hợp các
protein nội bào.
+ Ribosome trên mạng lưới nội chất có hạt thường được dùng để tổng
hợp các protein cung cấp cho màng, protein chế tiết ra ngoài, các protein cung
cấp cho các bào quan.
+ Ribosome trong ty thể được ty thể dùng làm nơi tổng hợp protein riêng
cho ty thể.
1.2.4. Lysosome (tiêu thể)
+ Lysosome là bào quan có dạng bóng chứa đầy các enzyme tiêu hóa.
+ Có thể thể xem lysosome như là ống tiêu hóa nội bào: các chất cặn bã,
chất dư thừa trong tế bào sẽ được lysosome nhận diện và tiết ra enzym (men)
phù hợp để tiêu hóa. Các sản phẩm thừa sau quá trình tiêu hóa nội bào sẽ
được chuyển hóa sử dụng lại hoặc thải ra ngoài.
Ngoài ra lysosome còn tiêu hóa các tế bào (tế bào bệnh, xác chết tế bào,
các tế bào tổn thương, các tế bào lạ, vi khuẩn,…) qua quá trình thực bào: các
túi thực bào chứa vật lạ sau khi được đưa vào bào tương, chúng được chuyển
tới lysosome và hòa màng với lysosome tạo thành túi tiêu hóa. Dưới tác động
của các enzyme thủy phân của lysosome, các sản phẩm trong túi thực bào sẽ
bị tiêu hóa, phân hủy.
4