Page 55 - Dược lý - Dược
P. 55
Tương tác trong quá trình thải trừ: Phần lớn các thuốc được thải trừ qua thận theo
cơ chế lọc qua cầu thận, tái hấp thu ở ống thận và bài tiết qua ống thận. Những chất ảnh
hưởng đến các quá trình trên sẽ làm thay đổi thải trừ thuốc do đó ảnh hưởng đến tác dụng
của thuốc. Các chất làm thay đổi pH nước tiểu sẽ ảnh hưởng đến tái hấp thu thuốc ở tế bào
ống thận. Ví dụ NaHCO3 tăng thải trừ các thuốc có bản chất là các acid yếu (thuốc ngủ
barbituric, aspirin...). Dùng đồng thời digoxin với quinidin hoặc aminodaron, diltiazem,
verapamil sẽ làm tăng nồng độ digoxin trong huyết tương do ức chế bài tiết qua ống thận.
3.5.2. Các yếu tố thuộc về người bệnh
Mỗi người bệnh là một cá thể có những đặc điểm tâm sinh lý riêng đặc trưng cho
từng cá thể đó, vì vậy cùng một loại thuốc nhưng cho những kết quả điều trị khác nhau tùy
thuộc vào lứa tuổi, giới tính, trạng thái bệnh lý ...
3.5.2.1. Trẻ em
Trẻ em nói chung và đặc biệt trẻ sơ sinh các chức năng trong cơ thể phát triển chưa
hoàn chỉnh như:
- Chức năng gan, thận chưa hoàn chỉnh
- Khả năng liên kết thuốc với protein huyết tương kém
- Thuốc lọc qua thận và thải trừ qua ống thận kém
- Mức độ nhạy cảm của các cơ quan đích khác nhau. Đặc biệt trẻ em dễ nhạy cảm
với các thuốc ức chế thần kinh trung ương.
Mặt khác, tỷ lệ nước so với trọng lượng cơ thể ở trẻ em cao hơn người lớn. Vì vậy,
khi dùng thuốc cho trẻ em phải thận trọng và căn cứ theo liều quy định cho trẻ em. Thông
thường liều trẻ em được tính theo mg/kg cân nặng hoặc mg/m diện tích bề mặt cơ thể
2
Liều của trẻ nhỏ tính theo kilogam cân nặng có thể cao hơn liều của người lớn do trẻ
em có tốc độ chuyển hóa cao hơn.
3.5.2.2. Người cao tuổi
Ở người cao tuổi, chức năng các cơ quan giảm, tâm sinh lý thay đổi rõ rệt, sức đề
kháng kém hơn so với người trưởng thành. Ngoài ra, hệ thống mao mạch ở người cao tuổi
ít đàn hồi, hay bị xơ cứng mạch, khả năng chịu kích thích thần kinh trung ương chậm, do
đó khi dùng thuốc tác dụng cũng bị thay đổi theo. Mặt khác, tỷ lệ nước so với trọng lượng
cơ thể ở người cao tuổi thường thấp hơn so với người lớn bình thường.
48