Page 87 - Giáo trình môn học Dược lâm sàng

SỬ DỤNG HỢP LÝ THUỐC KHÁNG SINH

MỤC TIÊU

1. Trình bày được sự cần thiết của việc sử dụng đúng kháng sinh và chỉ sử dụng kháng
sinh khi có nhiễm khuẩn

2. Giải thích được nguyên tắc lựa chọn kháng sinh hợp lý

3. Phân tích được nguyên tắc phối hợp kháng sinh hợp lý

4. Trình bày được nguyên tắc về liều lượng và thời gian sử dụng thuốc kháng sinh hợp

lý trong đợt điều trị trong.

1. SỬ DỤNG ĐÚNG KHÁNG SINH

1.1. Sự cần thiết của việc sử dụng đúng kháng sinh

Kháng sinh là nhóm thuốc có vai trò rất quan trọng trong chăm sóc sức khoẻ, đặc biệt

là ở những nước có tỷ lệ bệnh nhiễm khuẩn cao như Việt Nam. Tuy nhiên đây lại là một
nhóm thuốc bị lạm dụng nhiều nhất, phổ biến là dùng khi không cần thiết (ví dụ khi nhiễm

virus, ký sinh trùng …) và dùng trong thời gian quá ngắn. Mức độ kháng thuốc ngày càng

trầm trọng làm ảnh hưởng đến hiệu quả điều trị, tiên lượng xấu, nguy cơ tử vong cao, thời

gian điều trị kéo dài, chi phí điều trị tăng cao, ảnh hưởng đến sức khỏe người bệnh và cộng

đồng. Lạm dụng kháng sinh cũng làm gia tăng tỷ lệ kháng kháng sinh và mất đi những
thuốc có chỉ số Hiệu quả/An toàn cao trong điều trị nhiễm khuẩn, trong khi số kháng sinh

mới được đưa thêm vào thị trường rất ít.

Cách tốt nhất để giảm tỷ lệ kháng kháng sinh là tuân thủ các nguyên tắc sử dụng

kháng sinh hợp lý, đó là:

- Chỉ sử dụng kháng sinh khi có nhiễm khuẩn.
- Lựa chọn kháng sinh hợp lý.

- Phối hợp kháng sinh hợp lý.

- Liều lượng và thời gian của đợt điều trị hợp lý.

1.2. Chỉ sử dụng kháng sinh khi có nhiễm khuẩn

Các tác nhân gây bệnh cho người có thể là virus, vi khuẩn, nấm, sinh vật hoặc ký sinh
trùng (giun, sán…). Các kháng sinh thông dụng hầu hết chỉ có tác dụng với vi khuẩn, rất ít

kháng sinh có tác dụng với virus, nấm gây bệnh, sinh vật đơn bào. Mỗi nhóm kháng sinh