Page 125 - Giáo trình môn học Dược lâm sàng
P. 125
cũng nguy hiểm không kém cho người bệnh; thí dụ điển hình nhất là việc ngừng lưu hành
rofecoxid gần đây do tai biến trầm trọng trên tim và đột quỵ.
- Hạn chế chảy máu:
Tác dụng không mong muốn gây chảy máu, mất máu kéo dài xảy ra không phụ thuộc
vào liều. Tác dụng này được áp dụng trong điều trị để ngừa đông máu nhằm tránh các tai
biến mạch vành, nhồi máu cơ tim. Thuốc thường sử dụng với mục đích này là aspirin vì
aspirin có tác dụng ức chế chức năng tiểu cầu không hồi phục và chỉ cần dùng ở mức liều
thấp hơn nhiều so với liều cần để giảm đau – hạ sốt – chống viêm.
Tác dụng không mong muốn này có thể dẫn tới thiếu máu khi dùng NSAID kéo dài
do mất máu thường xuyên từng ít một qua đường tiêu hóa.
Cũng do làm giảm khả năng đông máu nên không được dùng trong những trường hợp
sốt có xuất huyết và tạng chảy máu.
- Mẫn cảm: Một tác dụng khác cũng hay gặp với các NSAID, đó là hiện tượng mẫn
cảm với thuốc, hay gặp nhất khi dùng aspirin: Ban đỏ ở da, hen, sốc quá mẫn. Các tác dụng
này có thể gặp ở các người bệnh có tiền sử dị ứng, có bệnh hen, polyp mũi, sốt (đặc biệt
hay gặp ở người bệnh sốt do virus), vì vậy phải thận trọng khi dùng cho những người bệnh
có cơ địa dị ứng hoặc đã có tiền sử dị ứng, hen do dùng aspirin.
Hội chứng Reye ở người bệnh nhi (gặp nhiều ở trẻ, dưới 12 tuổi) do dùng aspirin để
hạ sốt khi nhiễm virus dẫn đến tử vong đã được xác nhận, chính vì vậy hạn chế dùng các
chế phẩm NSAID để hạ sốt cho trẻ em; những trường hợp này paracetamol là thuốc được
lựa chọn.
- Hạn chế gây viêm gan, hoại tử gan: Quá liều, từ 10 g với liều duy nhất ở người lớn
và 150 mg/kg khối lượng cơ thể trong một liều duy nhất ở trẻ em (tùy theo khả năng nhạy
cảm của người bệnh) có thể dẫn đến tăng men gan.
Tuy nhiên, paracetamol có thể gây tổn thương gan ngay cả ở liều điều trị nếu sử dụng
trong thời gian dài, đặc biệt trên những người bệnh có chức năng gan thay đổi hoặc người
cao tuổi.
Paracetamol có mặt trong nhiều loại thuốc, kết hợp dưới nhiều dạng bào chế khác
nhau, dẫn đến nguy cơ quá liều không chủ đích khi dùng đồng thời nhiều chế phẩm cùng
chứa hoạt chất này. Cần đọc kỹ thành phần của thuốc trước khi uống để tránh tích lũy
paracetamol gây quá liều.
3.3. Các tương tác bất lợi cần tránh
Tương tác thuốc của NSAID bao gồm: