Page 123 - Giáo trình môn học Dược lâm sàng
P. 123
- Các thuốc chống chỉ định dùng đồng thời: buprenorphin và nalbuphin do cạnh tranh
với morphin, làm mất tác dụng của thuốc và có thể gây ra hội chứng cai thuốc.
- Các thuốc cần thận trọng khi phối hợp: naltrexon, rifampicin, thuốc giảm đau opioid
khác (alfentanil, codein, dextromoramid, dihydrocodein, fentanyl, oxycodon,
phenoperidin, remifentanil, sufentanil, tramadol), các thuốc giảm ho giống morphin
(dextromethorphan, noscapin, pholcodin), thuốc giảm ho có bản chất morphin (codein,
ethylmorphin), bCTTAiturat, benzodiazepin, các thuốc an thần khác.
Tác dụng không mong muốn của morphin cần lưu ý:
- Táo bón là tác dụng không thể tránh khỏi và cần được dự phòng và điều trị bằng
cách thay đổi chế độ ăn uống, sinh hoạt và sử dụng thuốc nhuận tràng.
- Buồn nôn (thường xuất hiện khi mới điều trị), buồn ngủ, khó tiểu, đổ mồ hôi và
ngứa (những rối loạn này thường thoáng qua).
- An thần quá mức và khó thở là dấu hiệu quá liều cần được xử trí bằng cách ngừng
điều trị hoặc tiêm tĩnh mạch naloxon.
Sử dụng morphin trong thời kì mang thai hoặc cho con bú:
- Nếu có thai hoặc cho con bú, morphin có thể kê cho người mẹ nếu cần thiết. Tuy
nhiên, cần lưu ý hội chứng cai thuốc có thể xuất hiện ở trẻ em khi sử dụng lâu dài.
- Liều cao, thậm chí trong điều trị ngắn ngay trước hoặc trong khi sinh, có thể gây ra
suy hô hấp ở trẻ sơ sinh.
2.4.2. Pethidin
Pethidin hydroclorid là một thuốc giảm đau trung ương tổng hợp có tính chất giống
morphin, nhưng pethidin có tác dụng nhanh hơn và thời gian tác dụng ngắn hơn so với
morphin.
Thuốc cũng gây suy hô hấp và gây nghiện nhưng ít gây bí tiểu và ít gây táo bón hơn.
Thuốc có tác dụng chống co thắt cơ trơn nhưng không có tác dụng gây ngủ và giảm
ho.
3. SỬ DỤNG HỢP LÝ THUỐC GIẢM ĐAU NGOẠI VI
3.1. Phân loại các thuốc giảm đau ngoại vi
- Thuốc hạ sốt, giảm đau đơn thuần: Paracetamol.
- Thuốc hạ sốt, giảm đau, chống viêm không steroid: Aspirin, Diclofenac,
Indomethacin, dẫn xuất Oxicam…
3.2. Các biện pháp hỗ trợ để giảm tác dụng không mong muốn