Page 114 - Giáo trình môn học Dược lâm sàng
P. 114
2.5. Cromolyn natri
Cromolyn ức chế dưỡng bào của phổi giải phóng các chất trung gian hóa học do đáp
ứng với các kích thích hoặc do tương tác kháng nguyên - kháng thể IgE. Thuốc ức chế tác
dụng hoạt hóa của các peptid hóa hướng động trên bạch cầu trung tính, ưa acid hoặc đơn
nhân. Cromolyn natri chỉ có tác dụng phòng cơn, ngăn ngừa đáp ứng hen với các kích thích
do dị ứng hoặc không do dị ứng, được dùng điều trị dài hạn sớm trong hen, không có tác
dụng điều trị cơn hen cấp. Trẻ em đáp ứng với thuốc tốt hơn người lớn. Nhìn chung tác
dụng dự phòng hen của cromolyn natri kém hiệu quả hơn so với GC đường hít. Vì thuốc
dùng theo đường hít, ít được hấp thu nên ít gây độc tính toàn thân.
Tác dụng không mong muốn của thuốc bao gồm: Ho, co thắt nhẹ phế quản, nhức đầu,
buồn ngủ, rối loạn tiêu hóa, phản ứng quá mẫn.
Cromolyn chủ yếu được dùng để phòng cơn hen do ức chế giải phóng các trung gian
hóa học gây viêm của tế bào mastocyt ở phổi. Ức chế sự tập trung các đại thực bào và bạch
cầu đến tổ chức viêm. Thuốc được chỉ định phòng cơn hen ở trẻ em, phòng cơn co thắt phế
quản do gắng sức hay do khí lạnh. Cromolyn thường được sử dụng khi người bệnh đã ổn
định về lâm sàng. Các thuốc phối hợp cần được duy trì cho đến khi người bệnh đã có tiến
bộ lâm sàng do tác dụng của cromolyn từ đó có thể giảm liều các thuốc khác.
Cần thận trọng đối với người có bệnh mạch vành hoặc có tiền sử loạn nhịp tim. Thận
trọng khi ngừng dùng thuốc, nhất là với người bệnh đã giảm liều uống corticoid sau khi
bắt đầu dùng cromolyn.
Các chế phẩm bao gồm cromolyn và nedcromil (có cấu trúc tương tự nhưng tác dụng
mạnh hơn) dùng dự phòng cơn hen, vì vậy phải dùng kéo dài 2-3 tháng. Cromolyn phun
2 mg x 4 lần/ngày, tác dụng kém beclometason và kém nedocromil (4 mg x 4 lần/ngày).
Phòng cơn hen ở người bệnh hen phế quản: hít mỗi lần 10 mg (2 xịt, ngày 4 lần cách
đều nhau).
Phòng cơn hen do gắng sức, khí lạnh, tác nhân môi trường: hít 10 mg (2 xịt) ngay
trước khi tiếp xúc với các yếu tố gây cơn.
2.6. Thuốc kháng leucotrien
2.6.1. Lưu ý khi sử dụng
Thuốc kháng leucotrien ngăn cản tác dụng của các cysteinyl leucotrien ở đường hô
hấp. Thuốc có tác dụng khi dùng đơn lẻ hoặc khi phối hợp với GC hít (tác dụng hiệp đồng