Page 44 - Giáo trình môn học nghiên cứu khoa học

2. Ước lượng tham số quần thể

2.1. Các khái niệm

 Tham số quần thể:

Là biểu thị của một hiện tượng sức khỏe nào đó có được khi quan sát toàn

bộ một quần thể nghiên cứu.

 Tham số mẫu:
Là biểu thị của một hiện tượng sức khỏe có được khi quan sát một mẫu

được rút ra từ quần thể nghiên cứu.

 Ước lượng tham số của quần thể

F
Giả sử biến ngẫu nhiên X của quần thể có quy luật phân phối (x , ) với
 là tham số chưa biết. Sau khi lấy mẫu có dung lượng n và thu được các kết

quả thực nghiệm x 1, x 2, ..., x n, ta tính một số thống kê (tham số mẫu) để sau đó

dùng các thống kê này ước lượng các tham số của tổng thể. Có hai cách tiếp cận

vấn đề này là ước lượng điểm và ước lượng khoảng.

 Ước lượng điểm:

Đây là cách tiếp cận rất quan trọng để nghiên cứu lý thuyết ước lượng. Giả

sử biến ngẫu nhiên x của tổng thể có tham số  , sau khi khảo sát mẫu ta tính

ˆ
được các thống kê, dựa vào các thống kê để đưa ra một số  thay thế cho  và

gọi đó là ước lượng điểm của  .

 Ước lượng khoảng:

Đây là cách tiếp cận có nhiều ứng dụng trong các ngành khoa học đòi hỏi

phải thường xuyên xử lý số liệu như sinh học, y học, kinh tế học, ... Theo cách

tiếp cận này, sau khi tính các thống kê của mẫu quan sát ta đưa ra khoảng a,b 

chứa tham số  . Cận dưới a và cận trên b tính theo quy tắc cụ thể dựa trên các

thống kê và dựa vào độ tin cậy p.

Như trên đã đề cập, với biến định lượng ta thường quan tâm đến trung

bình, với biến định tính ta thường quan tâm đến tỉ lệ của quần thể. Sau đây ta sẽ

xem xét vấn đề tìm khoảng ước lượng cho giá trị trung bình quần thể và tỉ lệ

44