Page 48 - Giáo trình môn học chăm sóc sức phụ nữ, bà mẹ và gia đình

không quan hệ tình dục mà không kích thích vú, không hôn, không xoa bụng…) và

dùng thuốc theo đúng hướng dẫn và chỉ định của bác sĩ.

5.2. Tiền sản giật và sản giật

5.2.1. Tăng huyết áp trong thai kì
- Gọi là tăng huyết áp do thai nghén khi số đo HA tâm thu (tối đa) tăng lên ≥

30mmHg hoặc HA tâm trương (tối thiểu) tăng ≥ 15mmHg so với huyết áp khi chưa

có thai hoặc có thai dưới 20 tuần tuổi, HA thai phụ bình thường.

- Trường hợp không có được số đo HA của thai phụ trước đó để đánh giá, thì

nếu HA thai phụ từ 140/90mmHg trở lên sẽ được coi là tăng HA do thai nghén.
- Bệnh sẽ càng nặng khi số đo HA càng cao, đặc biệt số đo HA tâm trương.

Ngoài dấu hiệu tăng huyết áp ra không còn dấu hiệu nào khác

5.2.2. Tăng huyết áp mãn tính

Dấu hiệu như tăng huyết áp trong thai kì nhưng xuất hiện ở người phụ nữ trước

khi mang thai hoặc mang thai dưới 20 tuần, kéo dài sau 12 tuần sau đẻ
5.2.3. Tiền sản giật và sản giật

- Tiền sản giật:

+ Khi có thai từ 20 tuần trở lên, nếu thai phụ bị tăng HA kèm theo nước tiểu có

protein hoặc phù, hoặc kèm theo cả hai thì gọi là hội chứng tiền sản giật.

+ Gọi là tiền sản giật nặng, sắp lên cơn sản giật nếu ngoài 3 triệu chứng trên
còn kèm theo đau vùng thượng vị, hoặc đau hạ sườn phải, hoặc rối loạn tinh thần như

lơ mơ hoặc kích thích vật vã, đau đầu dùng giảm dau không có tác dụng.

+ Chăm sóc: nếu ở tuyến cơ sở, tiêm magie sunphat và chuyển tuyến có người

đi kèm. Trường hợp tiền sản giật nặng phải mang theo thuốc và các phương tiện dự

phòng cấp cứu khi có cơn sản giật
- Sản giật: là trường hợp một thai phụ lên cơn co giật trên nền có tiền sản giật.

Sự khác biệt cơ bản với các cơn co giật khác trên người có thai như động kinh, hạ can

xi huyết, xuất huyết não…là cơn giật bao giờ cũng qua 4 giai đoạn: giai đoạn xâm

nhiễm, giai đoạn giật cứng, giai đoạn giật giãn cách và cuối cùng là hôn mê.

Chăm sóc: nếu thấy cơn sản giật cần ngáng miệng cho sản phụ bằng một que
cứng có quẩn khăn mềm tránh cắn phải lưỡi. Giữ tốt để thai phụ không bị ngã. Magie

sunphat là thuốc đầu tay ở cộng đồng để cắt cơn giật và phòng cơn giật. Ở các cơ sở

chuyên khoa, thực hiện các y lệnh thuốc ngoài magie sunphat tiêm, truyền tĩnh mạch,

47