Page 43 - Tâm lý trị liệu
P. 43
PHẦN III. TRỊ LIỆU NHÂN VĂN – HIỆN SINH
Trường phái nhân văn – hiện sinh phát triển từ giữa thế kỷ XX cùng lúc
ở cả Mỹ và Châu Âu. Sự phát triển của trường phái này như là một lực lượng
thứ ba trong tâm lý học nhằm chống lại hai trường phái nổi trội đã giữ quan
điểm cực đoan về bản chất con người: lý thuyết Phân tâm học cổ điển và lý
thuyết Hành vi cổ điển. Hiện nay trường phái này khá thịnh hành ở Châu Âu
với những cách tiếp cận tư liệu có hiệu quả, rất được ưa thích như trị liệu tập
trung vào cá nhân, trị liệu nhóm, trị liệu tập trung vào các quan hệ liên cá
nhân, trị liệu gia đình, trị liệu hệ thống, trị liệu gestalt…
1. Trị liệu nhân văn – hiện sinh là gì?
Trường phái nhân văn – hiện sinh cho rằng nhiều người tìm kiếm trị liệu
vì họ có cảm giác bất an, không hài lòng, cáu giận vô cớ hoặc luôn thất bại
trong việc đạt được những điều họ cảm thấy nên làm và cảm thấy có thể làm
được. Nguyên nhân của điều này là do họ thiếu vắng những mối quan hệ tình
người, có ý nghĩa hoặc thiếu vắng những lý tưởng, mục tiêu quan trọng để
phấn đấu. Những người đề xướng chủ nghĩa nhân văn – hiện sinh đã phát
triển một kiểu trị liệu ‘‘tự giúp mình” để ứng phó với những vấn để nan giải
trong cuộc sống có thể áp dụng chung cho tất cả mọi người.
Một trong những nhà tâm lý trị liệu đầu tiên của Mỹ khởi xướng quan
niệm này là Rollo May (1950). Những nguyên tắc và phương pháp điều trị nổi
tiếng của May được xây dựng để chống lại cảm giác trống rỗng, trơ trẽn
(cynicism), loạn cương (anomie) và cảm giác chán ghét xã hội (social
alienation) bằng cách nhấn mạnh vào giá trị nhân bản của con người như:
tình yêu sự sáng tạo, ý chí tự do.
Hạt nhân cơ bản của các liệu pháp nhân văn – hiện sinh là khái niệm
con người tổng thể: mỗi cá nhân tồn tại với tư cách con người tổng thể tham
gia vào quá trình phát triển biến đổi liên tục và đang trở thành chính nó. Mặc
dù có những giới hạn của yếu tố di truyền và môi trường, con người vẫn luôn
có sự tự do lựa chọn: ‘‘Ta sẽ trở thành người như thế nào?” bằng cách thiết
lập những giá trị riêng cho mình và tìm cách hiện thực hoá chúng thông qua
