Page 139 - Tâm lý trị liệu
P. 139
bằng. Một trẻ hay nói dự do nhiều lần trong lớp được yêu cầu giảm hành vi
kém thích nghi này xuống chỉ còn 2–3 lần trong một buổi (trẻ luôn nhận được
một phần thưởng nào đó hoặc được khen nếu trẻ làm được điều này).
XIII. LIỆU PHÁP THƯỞNG QUY ĐỔI
Liệu pháp thưởng quy đổi (Tokell economy) thực chất cũng là liệu pháp
củng cố, nhưng nó được thực hiện một cách có hệ thống, có nguyên tắc và
được thoả thuận trước với trẻ. Liệu pháp này cũng nhằm động viên khuyến
khích trẻ thực hiện những hành vi được mong muốn nào đó (do bác sỹ trị liệu
hay thầy giáo, cha mẹ đề ra). Trẻ sẽ nhận được đồ vật ưa thích, phiếu
thưởng hoặc điểm cho những hành vi mong muốn và sẽ bị mất điểm khi thực
hiện những hành vi không mong muốn. Kết thúc một giai đoạn (chẳng hạn
sau một tuần). Những điểm hoặc phiếu thưởng do trẻ nỗ lực kiếm được sẽ
được chuyển đổi thành những thứ thân chủ ưa thích (chuyển thành phần
thưởng vật chất, tinh thần, được phép tham gia vào các hoạt động ưa thích).
Các bước cơ bản:
– Lập danh sách những hành vi mà trẻ được khuyến khích thực hiện.
Sau đó quy định mức thưởng cụ thể cho từng loại với bệnh nhân tâm thần
nặng những hành vi được khuyến khích, có thể là sự tự phục vụ: Tự mặc
quần áo, tự vệ sinh thân thể… còn với những trẻ bị rối nhiễu nhẹ, hành vi
được khuyến khích có thể là những bài tập luyện nào đó.
– Lập danh sách và quy định mức thưởng, điểm thưởng để khuyến
khích trẻ.
– Quy định những điều kiện cụ thể để trẻ biết và bằng cách nào đạt
được những điểm thưởng, phiếu thưởng và khi nào những phiếu thưởng hay
điểm thưởng này được quy đổi ra đồ vật hoặc được phép tham gia các hoạt
động được trẻ ưa thích.
Liệu pháp này nên được bổ sung vào bằng những cam kết mà nội dung
của các cam kết này là những hành vi ta mong muốn ở trẻ (xem ví dụ minh
hoạ: ca kém học. ứng xử bất thường, trang 114).