Page 129 - Giáo trình môn học Y học hạt nhân xạ trị

Các thuật toán dùng trong tính toán phân bố liều bức xạ được xét đến những
chênh lệch về mật độ tế bào trong mỗi loại tổ chức của khối u. Sự khác nhau về
mật độ vật chất này thu được từ các chỉ số HU (Housfield Unit) của phim chụp
CT và điều này rất cần thiết cho triển khai chương trình đảm bảo chất lương - QA
của các máy CT Scanner của cơ sở xạ trị.

Cộng hưởng từ – MRI và những thiết bị khác

Trong xạ trị ung thư, MRI được dùng chủ yếu trong những trường hợp cần
bổ xung những thông tin giải phẫu hoặc kết hợp với các phim CT để cải thiện sự
đánh giá một cách chi tiết và rõ ràng hơn tình trạng khối u, nhất là những khối u
tuyến tiền liệt và khối u hệ thần kinh - CNS.
Trong thực tế, đã có nhiều sự khác nhau khi xác định thể tích khối u từ những
hình ảnh của phim chụp CT so với MRI mà ảnh hưởng cuối cùng của vấn đề này
là kết quả điều trị. Và MRI đã trở nên rất hữu hiệu cho nhiều vị trí khối u.
Tuy nhiên, nếu sử dụng trực tiếp những hình ảnh từ MRI thì gặp một số bất lợi
sau:
• Sự méo dạng hình học của hình ảnh.
• Thiếu thông tin về mật độ tế bào u.
• Hình ảnh xương không rõ nét.
• Không thể tái tạo hình ảnh bằng DRR và
• Chi tiết của hình ảnh phụ thuộc rất nhiều vào kỹ thuật scan.

Từ lâu đã có nhiều công trình nghiên cứu tìm cách tối ưu hóa quá trình xác
định thể tích bia. Trong những năm gần đây, những tiến bộ của kỹ thuật SPECT
và PET đã được ứng dụng trong lập kế hoạch xạ trị. Mặc dù không đặc hiệu cho
kỹ thuật 3- D CRT nhưng thông tin từ những thiết bị này có thể sử dụng trong
chẩn đoán và đánh giá giai đoạn bệnh phục vụ xạ trị và kiểm soát sự đáp ứng tia
xạ của khối u. Thông tin của các phim CT giúp các nhà ung thư học về vị trí cũng
như những thông số chi tiết giải phẫu khối u, những số liệu về chu vi cơ thể bệnh
nhân và cả về mật độ tế bào u. Hiện nay, những phần mềm đặc biệt được sử dụng
trong lập kế hoạch xạ trị với tốc độ xử lý nhanh những bài toán phức tạp mà còn
nhận biết và phân biệt được một cách chi tiết mật độ các tổ chức, các mô... Để sử
dụng một cách tối ưu những thông tin của các thiết bị như CT, MRI, PET,
SPECT v.v.. thì những hình ảnh nay cần được ghi nhận riêng biệt từ mỗi máy để
đảm bảo độ trung thực của thông tin cung cấp cho hệ thống TPS xử lý được chính
xác.
3.3. Phân loại cấu trúc các tổ chức mô
Quá trình lập kế hoạch xạ trị dựa vào hình ảnh được xác định theo thể tích
khối u và những tổ chức nguy cấp liền kề. Các vùng thể tích này được vẽ theo
từng lát cắt dựa trên bộ dữ liệu của phim CT. Thể tích khối u thường được vẽ chu
vi bằng thủ công mặc dầu những hệ thống phần mềm hiện đại có khả năng phân
biệt cấu trúc giải phẫu của khối u. Công việc này có vẻ tốn thời gian nhưng bác sĩ
xạ trị sẽ yên tâm hơn về độ chính xác của nó. Khi vẽ các đường biên xác định thể
tích khối u và các thể tích liên quan khác, bác sĩ xạ trị và kỹ sư vật lý cần phải
tính đến những cử động có thể xảy ra của bệnh nhân và của một số tổ chức.

129