Page 131 - Giáo trình môn học Y học hạt nhân xạ trị

- Vẽ đường biên của các thể tích bia (GTV, PTV, ...)và OAR trên từng ảnh
lát cắt CT, từ đó phần mềm sẽ dựng được ảnh 3D trực quan của các tổ chức
này.
- Chỉ định liều đặt vào các thể tích bia (liều tối đa, liều tối thiểu, )và giới
hạn liều vào OAR (liều tối đa, liều trung bình, liều/ phần trăm thể tích,...).

Hình 2.1.9: Xác định đường bao thể tích bia và OAR, chỉ định liều xạ
Lập kế hoạch xạ trị (do kỹ sư vật lý thực hiện): Là công việc sử dụng phần mềm
lập kế hoạch để tính toán phối hợp các trường chiếu với mục đích đưa liều tối đa
vào thể tích bia và tối thiểu liều vào OAR
- Lựa chọn loại bức xạ (photon/electron), mức năng lượng chùm tia dựa
vào độ sâu thể tích bia
- Chọn điểm đồng tâm ISO (thường chọn trùng với tâm bia)
- Lựa chọn trường chiếu: góc gantry, góc collimator, kích thước trường
chiếu, che chắn OAR, ...
- Phối hợp các trường chiếu đồng tâm: khi đặt hai hay nhiều trường chiếu
có các hướng khác nhau vào một thể tích bia để giảm liều cho OAR, thường
phải sử dụng nêm để giảm hiệu ứng chồng liều tại vùng gần mặt da và đẩy
liều vào sâu cơ thể. Đặt trọng số liều lượng cho từng trường chiếu sao cho
tổng liều đúng bằng chỉ định của bác sỹ.
- Dựa vào các thông số đầu vào này, phần mềm lập kế hoạch sẽ tính toán
được liều hấp thụ cho các mô trong cơ thể, kết quả là hình ảnh trực quan của
các đường đồng liều và số MU cần cho mỗi trường chiếu.
- Dựa vào hình ảnh 2D, 3D của đường đồng liều và các công cụ phân tích
(ví dụ DVH - dose -volume histogram) và các công cụ tự động tối ưu (nếu
có) để xem kế hoạch này có đạt yêu cầu so với chỉ định của bác sỹ hay
không.
- Nếu chưa đạt yêu cầu thì phải điều chỉnh một hoặc một số trường chiếu,
nếu cần phải lập kế hoạch mới với cách phối hợp trường chiếu khác.
Đánh giá chấp nhận kế hoạch: bác sỹ đánh giá lại kế hoạch, nếu đạt yêu cầu thì
chấp nhận cho triển khai điều trị trên bệnh nhân. Nếu chưa thấy hài lòng thì bác
sỹ và kỹ sư phải cùng phối hợp làm việc để lập kế hoạch sao cho cân đối giữa lợi
ích chữa trị và tác dụng phụ của tia xạ.
Những thông tin quan trọng cần có của kế hoạch để nhập vào bộ điều khiển
máy gia tốc khi triển khai điều trị thực tế là:
- Tọa độ tâm ISO trên hệ tọa độ tham chiếu của bệnh nhân.

131