Page 116 - Giáo trình môn học Y học hạt nhân xạ trị

với phim chụp kiểm tra sau này. Bởi vì khi tiến hành kiểm tra theo hai bước đầu
ta có thể tin tưởng rằng những sai lệch đã ghi nhận được khi so sánh giữa các
phim ban đầu và phim kiểm tra có thể đóng góp vào việc đặt tư thế bệnh nhân.
Thủ tục kiểm tra này rõ ràng là loại bỏ được những vấn đề thường nảy sinh khi sử
dụng khối chắn thông dụng. Hơn nữa, bệnh nhân thường đòi hỏi được điều trị ở
mức độ chính xác ngày càng cao và khi có vấn đề gì đó nảy sinh thì cần có một ý
tưởng tích cực để khắc phục.
2.7.3. Các thiết bị cố định bệnh nhân
* Mục đích, ý nghĩa của thiết bị cố định bệnh nhân trong xạ trị: Các thiết bị cố
định trong xạ trị nhằm cố định tư thế bệnh nhân, giữ cho tư thế đó không thay đổi
và được lặp lại chuẩn xác trong suốt quá trình xạ trị, để đảm bảo chùm tia bức xạ
chiếu trúng đích vào bia (khối u).
Các thiết bị cố định hiện đang dùng phổ biến trong xạ trị: Dây kéo tay, Nêm
miệng, Mặt nạ cố định đầu cổ, cố định toàn thân…
Dây kéo tay:
-Vai trò: Dây kéo tay được sử dụng chủ yếu trong điều trị cho bệnh nhân xạ trị
vùng đầu cổ, mục đích làm xuôi vai bệnh nhân tạo thuận lợi trong quá trình mô
phỏng, lập kế hoạch và điều trị
-Dây kéo có thể được mua sẵn có trên thị trường hoặc được thiết kế chế tạo phù
hợp với mỗi bệnh nhân xạ trị
Nêm miệng:
-Vai trò: Thường được sử dụng cho bệnh nhân điều trị ung thư vùng khoang
miệng như: Amydal, lưỡi, Màn hầu, Niêm mạc má. Khi nêm miệng được đưa vào
sẽ cố định lưỡi tách các vùng cần điều trị và các tổ chức lành tính tạo điều kiện
thuận lợi cho quá trình tính toán liều lượng và xạ trị đạt được hiệu quả cao hơn
-Nêm miệng được chế tạo thường là khối xốp hình chóp cụt phù hợp với khoang
miệng bệnh nhân xạ trị
Mặt nạ cố định:
-Vai trò: Cố định rất tốt cho bệnh nhân ung thư đầu cổ, giữ ổn định vùng đầu cổ
trong suốt quá trình xạ trị
o
o
-Mặt nạ cố định được làm từ chất dẻo đặc biệt. Ở nhiệt độ 71 C - 73 C sẽ đủ
mềm. Sau 5-8 phút phủ trên mặt bệnh nhân sẽ cứng trở lại, giữ nguyên hình dạng
đó trong suốt quá trình xạ trị.

2.8. Chụp CT lập kế hoạch điều trị
Chụp CT và sau đó là MRI sẽ thu được những thông tin hữu hiệu nhất cho
mục đích lập kế hoạch điều trị, bởi vì nó đưa ra được những số liệu giải phẫu 2
chiều được cung cấp cùng 1 mặt phẳng contour. Chụp CT lập kế hoạch tia xạ
thường được tiến hành sau bước mô phỏng ban đầu trên Simulator để thu nhận
thông tin về sự khu trú thể tích bia & các cấu trúc bên trong khi bệnh nhân ở tư
thế điều trị. Các chất đánh dấu chụp xạ được đặt trên bề mặt da để đánh dấu vị trí
trục trung tâm trên các phim chụp phía trước hoặc phía bên của cặp phim trực
giao. Các đặc điểm giải phẫu bề mặt khác được đánh dấu tương tự và chúng cũng
được thể hiện trên các phim chụp CT.
Chụp CT có thể cung cấp các chu vi ngoài chính xác hơn bất kỳ loại phim
chụp nào, (bằng dụng cụ vẽ truyền, dây chì mềm hay khuôn chất dẻo v.v...) Vị trí

116