Page 112 - Giáo trình môn học Y học hạt nhân xạ trị

Đối với những trường hợp phức tạp như những bệnh nhân đã qua điều trị,
bệnh nặng khó chẩn đoán v.v.. cần có sự bàn bạc, thảo luận kỹ giữa bác sỹ xạ trị và
Vật lý trước và ngay khi bệnh nhân được tiến hành, trên máy Simulator .

2.2. Tư thế bệnh nhân
Việc xác định được tư thế bệnh nhân ổn định và tái tạo được là bước đầu
tiên của chức năng được bắt đầu với Simulator. Điều quan trọng của bước này đã
được nhấn mạnh từ lâu. .Một điều được thừa nhận chung là nếu tư thế bệnh nhân
không được duy trì và lặp lại từ ngày này qua ngày khác trong suốt quá trình điều
trị thì sẽ gây ra kết quả hoặc là liều lượng thiếu đồng đều trên toàn bộ thể tích u,
hoặc là tia xạ trên cả vùng không cần điều trị - đó là các tế bào lành ... Tư thế
bệnh cần phù hợp với sự chiếu xạ của các trường chiếu ban đầu và những trường
chiếu bổ sung sau này . Tư thế bệnh nhân được cố định tốt sẽ loại trừ được những
cấu trúc nội tạng thay đổi bên trong bệnh nhân khi vị trí điều trị có thể thay đổi.
Tư thế bệnh nhân nằm ngửa , hai tay xuôi bên cạnh được ưa thích hơn cả bởi vì
bệnh nhân nằm nghỉ , thư giãn nhất trên gường máy và ít có xu hướng bị chuyển
dịch hay thay đổi.Tư thế này cũng dễ dàng thực hiện và lặp lại trong suốt quá
trình điều trị . Người ta thường sử dụng loại gường giống với gường máy điều trị,
vì như vậy giảm được sự sai khác thao tác bệnh nhân, giảm được sai số khi đo
chiều cao đồng tâm trên mặt gường. Một đèn LASER dọc hoặc giữa cơ thể được
sử dụng để định vị bệnh nhân theo trục dọc của chùm tia và hệ LASER đối diện,
song song xác định sự đồng tâm bên trên mặt bàn điều trị.
Các tư thế điều trị với hai cánh tay đặt trên đầu thường ít sử dụng, trừ khi
thật cần thiết . Tư thế này dường như ít thoải mái cho bệnh nhân và dễ bị cử động
.Nó cũng gây khó khăn cho nhân viên Simulator trong việc mô tả một cách chính
xác. Nếu như tư thế này buộc phải áp dụng thì người ta sử dụng thêm một số
dụng cụ phụ nhằm đảm bảo vị trí điều trị được chính xác . Để hạn chế cử động
của bệnh nhân , một dụng cụ cố định thường được sử dụng để định vị 2 điểm trên
thành ngực bệnh nhân luôn ở 1 mặt phẳng. Những điểm này được đánh dấu và vị
trí của chúng được mô tả phù hợp với các vết đánh dấu trên phần xương để sao
cho có thể sử dụng được trước mỗi lần điều trị và khẳng định được là bệnh nhân
luôn ở một tư thế không bị thay đổi so với sự mô tả trên Simulator lúc đầu.
Việc sử dụng túi xốp đã được cải thiện đáng kể để cố định tư thế bệnh nhân
và lặp lại tư thế đó trong quá trình điều trị . Túi này dễ dàng chế tạo bằng cách
trộn một số chất xốp đổ vào một cái túi bằng chất dẻo. Khi tiến hành làm mô
phỏng trên Simulator, bệnh nhân được đặt trên túi xốp này, túi được làm phồng
lên nhờ phản ứng của chất hoá học bên trong. Các chất hoá học được làm chắc lại
trong 15’ và tạo thành hình dạng chính xác theo cơ thể bệnh nhân. Nếu như một
trường chiếu nào đó cắt ngang túi xốp thì một phần của túi xốp có thể cắt bỏ đi để
bảo đảm sự hồi phục của da. Đối với năng lượng photon trên máy gia tốc, dụng
cụ này hoàn toàn hữu hiệu trong việc làm giảm cử động của bệnh nhân. Đối với
các bệnh nhân có vấn đề về răng, người ta thường chèn một miếng plastic dưới
cằm để giữ nguyên tư thế thay vì dùng miếng ngậm. Miếng plastic này giữ cho
cằm không có xu hướng thay đổi xuống vùng ngực. Trường hợp này thường được
dùng cho các bệnh nhân điều trị vùng đầu, cổ. Ngoài ra một số dụng cụ khác

112