Page 75 - Dược liệu
P. 75

2. Trình bày được nguyên tắc chiết xuất, phương pháp định tính, tác dụng và công
                         dụng  của anthranoid trong dược liệu
                      3. Trình bày được 7 dược liệu chứa  anthranoid  theo nội dung: tên khoa học, đặc
                         điểm thực vật, bộ phận dùng, thành phần hoá học chính, kiểm nghiệm dược
                         liệu, tác dụng và công dụng.


                  NỘI DUNG
                  1. Đại cương
                  1.1 Khái niệm – cấu trúc hoá học chung anthranoid
                        Anthranoid là từ dùng để chỉ những sắc tố tìm thấy trong thực vật bậc thấp, bậc
                  cao, động vật mà trong cấu trúc có chứa nhân quinon.
                        Căn cứ vào số vòng thơm đính thêm vào nhân quinon, những hợp chất quinon
                  được chia thành bezoquinon, napthoquinon, anthraquinon và naphtacenquinon hay còn
                  gọi là anthracyclinon (4 vòng).



                                        O           O              O              8    O    1
                                                                       O
                                                                               7       9       2
                                                                                6      10      3
                                                    O         o - Benzoquinon      5   O    4
                                        O      p - Benzoquinon  (1,2 - Benzoquinon)
                               p - Napthoquinon                                 9,10 -Anthraquinon

                        Những dẫn chất trong cấu trúc chứa nhân 9,10 anthraquinon (anthracendion)
                  được xếp vào nhóm hợp chất anthranoid. Anthranoid khi tồn tại dưới dạng glycosid thì
                  được gọi là anthraglycosid hay anthracenosid. Khi thuỷ phân cho aglycon và đường.
                        Phần aglycon là dẫn chất của 9,10 anthracendion, gắn vào nhân anthraquinon còn
                  có nhóm chức hay gặp: OH, OCH 3, CH 3, COOH… tuỳ theo vị trí và tuỳ theo nhóm
                  chức đính vào nhân mà có các dẫn chất khác nhau.
                        Phần đường cũng có thể đính vào vị trí khác nhau, đường đơn như glucose,
                  rhamnose; đường đôi prymeverose (= glc–xyl); đường ba (rham–glc–glc).
                  1.2. Phân loại
                  1.2.1. Nhóm phẩm nhuộm:
                         Những anthranoid của nhóm này thường có mầu đỏ cam đến tía, được dùng làm
                  phẩm nhuộm.
                         Trong cấu trúc thường có 2 nhóm OH kế cận  ở vị trí  , ;  hay gặp một số chi
                  trong họ cà phê ( Rubiaceae),  ví dụ:  Alizarin, A. Ruberithric, Purpurin.


                                                        O    OH
                                   O   OH                                             O    OH
                                                                 O - glu.xyl
                                           OH                                                   OH
                                                        O
                                   O                                                  O    OH
                                                      A.ruberythric
                                          Alizarin                                            Purpurin
                          (1,2 dihydroxy anthraquinon)                      (1,2,4 dihydroxy anthraquinon)
                         Acid carminic là một anthranoid, dạng muối nhôm có màu đỏ, được gọi là đỏ
                  carmin hay được dùng làm tá dược màu trong bào chế khoa, trong thực phẩm, mỹ
                  phẩm và nhuộm vi phẫu thực vật. Acid carminic còn có tác dụng kháng ung thư. Acid
                  carminic được chiết từ loài sâu Dactylopius coccus Costa (= Coccus cacti L. ). Loại
                  sâu này sống trên nhiều loài Xương rồng thuộc chi  Opuntia  họ Xương rồng -
                  Cactaceae ở Trung Mỹ, chủ yếu ở Mexico
   70   71   72   73   74   75   76   77   78   79   80