Page 195 - Dược liệu
P. 195
* Chú ý: Ngoài ra còn sử dụng quế Srilanka (Cinnamomum zeylanicum Gare et
Bl. Hay Cinnamomum verum Presl.) Vỏ có chứa 0,5 - 1% tinh dầu. Hàm lượng
aldehyd cinnamic trong tinh dầu thấp hơn quế Việt Nam khoảng 70%, ngoài ra còn có
eugenol. Tinh dầu vỏ quế Sri Lanka, Oleum cinnamomi Zeylanici, tên thương phẩm
Cinnamon bark oil, là chất lỏng màu vàng sáng, mùi thơm dễ chịu, vị ngọt và cay. Lá
chứa 0,75% tinh dầu. Tinh dầu lá có tên thương phẩm là Cinnamon leaf oil, là chất
lỏng màu vàng nhạt, mùi như mùi tinh dầu đinh hương.
2.17 NHÂN TRẦN
Tên khoa học: Adenosma glutinosum (L.) Druce var. caeruleum (R.Br.) Tsoong
Họ Hoa mõm sói ( Scrophulariceae)
Đặc điểm thực vật và phân bố
Cây có thân mọc đứng cao 40 - 100cm,
đơn hoặc hơi phân nhánh, hình trụ, phủ lớp
lông dài có tuyến. Lá có cuống 0,5 - 3cm, có
lông tuyến khá rõ; phiến hình trứng thuôn, dài
3 - 9cm, rộng 1,5 - 6cm nhọn sắc ở đầu, hình
nêm tới tròn, có khi hình tim ở gốc, mép khía
răng kép, có lông ở cả hai mặt.
Cụm hoa ở ngọn thành chùm có lá và
thưa hoa, cuống hoa mảnh; lá bắc dưới dạng
lá và càng lên càng nhỏ dần và hẹp lại; lá bắc
con dạng sợi. Đài cao 7 - 8mm, phủ lông
tuyến khá rõ; 3 lá đài ngoài hình ngọn giáo
hẹp tù, 2 cái trong hình dải gần nhọn. Tràng
cao 8-25mm, màu tím, có lông ở mặt ngoài;
môi trên thuôn tròn hay hơi lõm ở đỉnh, thùy
của môi dưới thuôn hẹp. Quả nang hình nón,
dạng trứng, cỡ 7x5mm.
Hình 5.17. Nhân trần
Loài này phân bố ở Ấn Độ, Xri Lanca, Adenosma glutinosum L.
Nam Trung Quốc, Campuchia, Lào, Việt Nam.
Ở Việt Nam, cây mọc khắp nơi từ Yên Bái, Cao Bằng vào tới Tây Ninh.
Bộ phận dùng: Phần trên mặt đất
Thành phần hoác học chính:
- Tinh dầu (0,38%) (tính trên nguyên liệu tươi). Thành phần chính của tinh dầu là
eugenol (72,6%). Ngoài ra còn có flavonoid
Công dụng
Chữa bệnh hoàng đản, viêm gan, tiểu vàng, tiểu đục, dùng cho phụ nữ sau khi đẻ
(dùng riêng hay phối hợp Ích mẫu) để giúp tiêu hoá, ăn ngon cơm.