Page 158 - Bào chế

Ở quy mô bào chế nhỏ thường sử dụng các dụng cụ sau:
- Dao bằng thép không gỉ, bàn mài hoặc cối chày sứ để làm vụn tá dược và làm
mịn dược chất.

- Bát sứ hoặc bát men để đun chảy cách thuỷ tá dược và phối hợp dược chất vào
tá dược trước khi đổ khuôn.

- Các loại khuôn bằng kim loại: Đồng, nhôm hoặc thép không gỉ có hình viên
thích hợp, có thể tháo lắp dễ dàng để lấy viên thuốc ra khỏi khuôn (hình 10.1).

Hình 10.1. Khuôn thuốc đạn
Ở quy mô công nghiệp người ta điều chế thuốc đặt bằng những máy tự động
(hình 10.2) dán và ép khuôn bằng chất dẻo hoặc giấy thiếc có tráng polypropylen, sau
đó rót khối thuốc đã đun chảy vào khuôn bằng những bơm chính xác, hàn kín khuôn
và làm lạnh, cuối cùng in nhãn trên viên thuốc và cắt thành từng vỉ chứa 4,6,8…viên
thuốc.
Để đảm bảo vệ sinh vô khuẩn các dụng cụ trong bào chế phải sạch, khô và được
tiệt khuẩn bằng các phương pháp thích hợp: Sấy ở 140 - 160 C trong thời gian 2 giờ
0
với các dụng cụ bằng kim loại, thuỷ tinh, sứ… hoặc lau bằng bông cồn với các dụng
cụ bằng chất dẻo. Với khuôn thuốc thì sau khi rửa sạch và tiệt khuẩn, phải được bôi
trơn trước khi đổ khuôn. Nếu thuốc đặt điều chế bằng tá dược béo thì phải bôi trơn
khuôn bằng dung dịch xà phòng trong cồn, nếu điều chế bằng tá dược thân nước thì
phải bôi trơn khuôn bằng dầu parafin.
1.1.1.2. Nguyên phụ liệu

Khi tính toán nguyên phụ liệu để đảm bảo thu được đúng số lượng viên thuốc
cần điều chế tì phải tính dư 10% để trừ hao phần dính dụng cụ:
Ví dụ: Muốn điều chế 10 viên thuốc đặt bằng phương pháp đun chảy đổ khuôn
phải tính lượng dược chất và tá dược cho 11 viên.
Trường hợp dược chất và tá dược có tỷ trọng khác nhau và lượng dược chất
trong mọt viên lớn hơn 0,05g để đảm bảo mỗi viên thuốc chứa đúng lượng dược chất
yêu cầu thì phải dựa vào hệ số thay thế của dược chất với tá dược để tính chính xác
lượng tá dược cần lấy.
Nười ta quy ước gọi hệ số thay thế thuận (HSTT thuận) của dược chất với tá
dược là E và hệ số thay thế nghịch (HSTT nghịch) là F.
- HSTT thuận (E) của một dược chất với tá dược là lượng dược chất thay thế
được 1 gam tá dược về mặt thể tích khi đổ khuôn. Hay nói mọt cách khác là HSTT
thuận của một dược chất với một tá dược là lượng dược chất có thể tích bằng thể tích
của 1 gam tá dược đó.

155