Page 33 - Giao trinh- Chăm sóc sức khỏe sinh sản cộng đồng
P. 33

Bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD) gây tử vong đứng hàng thứ tư trên thế giới,
                  ngang hàng với HIV/AIDS, chỉ sau bệnh lý tim mạch, tai biến mạch máu não và ung thư.
                  Trên toàn thế giới có khoảng 600 triệu người mắc COPD, dự đoán trong thập kỷ này, số

                  người mắc bệnh này sẽ tăng 3 đến 4 lần và dự đoán đứng hàng thứ ba vào năm 2020.
                         Ở hầu hết các nước, phụ nữ thường có trách nhiệm nấu nướng. Hàng ngày, khi nấu
                  trên bếp lửa hoặc các cách nấu ăn truyền thống, họ thường hít phải hỗn hợp của hàng trăm
                  chất gây ô nhiễm. Loại khói trong nhà này là nguyên nhân gây ra nửa triệu trong số 1.3
                  triệu ca tử vong hàng năm do bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính ở phụ nữ trên toàn thế giới.
                  Ngược lại, hàng năm chỉ có khoảng 12% ca tử vong do COPD xảy ra ở nam giới là có
                  liên quan tới khói trong nhà. Trong quá  trình  mang thai, sự tiếp  xúc của  bào thai với

                  những tác nhân gây ô nhiễm này có thể gây hậu quả sinh nhẹ cân hoặc thai lưu.
                         Theo Chương trình khởi động toàn cầu về COPD, 10% người hút thuốc lá đã được
                  phát hiện có triệu chứng lâm sàng của bệnh COPD và 80-90% bệnh nhân COPD nghiện
                  hút thuốc lá.
                         Những thay đổi trong thói quen hút thuốc cách đây vài thập kỷ cho thấy dù COPD
                  thường xảy ra với nam nhiều hơn nữ, nhưng giờ đây tỉ lệ nữ mắc bệnh tăng gấp ba lần.

                  Nguyên nhân do nhiều phụ nữ phải chịu ảnh hưởng của khói thuốc lá khi 2/3 số hộ gia
                  đình ở nước ta có ít nhất một người hút thuốc.
                         Những phụ nữ mắc bệnh COPD được chẩn đoán ở độ tuổi trẻ hơn, có thể là phụ nữ
                  nhạy cảm hơn với các tác nhân gây hại có trong thuốc lá. Ngoài khói thuốc lá ở các nước
                  nghèo hay các nước đang phát triển như Việt Nam thì chất lượng bầu không khí trong nhà
                  còn có "vai trò quan trọng" gây bệnh COPD rất lớn, nhất là với phụ nữ thường xuyên tiếp
                  xúc với bụi lao động, ô nhiễm không khí trong phòng từ việc đốt củi hoặc than để sưởi
                  như bếp, chuồng trại nuôi gia súc.

                         Hút thuốc lá (gồm cả hút thuốc lá chủ động và thụ động) có mối liên quan chặt chẽ
                  với bệnh COPD. Khói thuốc lá làm phổi và chức năng hô hấp của họ bị ảnh hưởng rất
                  nặng nề bởi các chất độc hại như monoxide carbon (CO), dioxide carbon (CO2), các loại
                  hạt độc gây ung thư, các chất kích thích, kim loại nặng, các gốc tự do gây lão hóa và chất
                  gây nghiện nicotin. Các hóa chất trong khói thuốc lá gây ra hiện tượng viêm, xơ hóa hoặc

                  tạo thành sẹo trong phổi và phá hủy tính đàn hồi giúp phổi co thắt lúc thở. Thêm vào đó,
                  khói thuốc còn gây hại tới phế nang, các túi khí nhỏ phía cuối đường hô hấp nơi oxy được
                  hấp thụ vào máu.








                                                                                                              32
   28   29   30   31   32   33   34   35   36   37   38