Page 41 - Sự hình thành bệnh tật và sự phục hồi
P. 41
Ở người cao tuổi, chức năng các cơ quan giảm, tâm sinh lý thay đổi rõ
rệt, sức đề kháng kém hơn so với người trưởng thành. Ngoài ra, hệ thống mao
mạch ở người cao tuổi ít đàn hồi, hay bị xơ cứng mạch, khả năng chịu kích
thích thần kinh trung ương chậm, do đó khi dùng thuốc tác dụng cũng bị thay
đổi theo. Mặt khác, tỷ lệ nước so với trọng lượng cơ thể ở người cao tuổi
thường thấp hơn so với người lớn bình thường.
Các thuốc hay gây tai biến cho người cao tuổi: morphin, dolargan,
nitroglycerin... do đó khi dùng thuốc cho người cao tuổi phải rất thận trọng.
4.3. Phụ nữ mang thai và đang cho con bú
Việc sử dụng thuốc có thể gây hại cho thai ở bất kỳ thời điểm nào trong
thai kỳ. Trong ba tháng đầu thai kỳ, thuốc có thể gây dị tật bẩm sinh (gây quái
thai). Nguy cơ cao nhất là từ tuần thứ ba đến tuần thứ mười một của thai.
Trong ba tháng giữa và cuối của thai kỳ, thuốc có thể ảnh hưởng đến sự tăng
trưởng và phát triển chức năng của thai hoặc độc hại cho mô thai. Thuốc dùng
sát ngày thai đến hạn hoặc trong lúc chuyển dạ có thể gây nguy hiểm cho việc
chuyển dạ hoặc cho trẻ sơ sinh.
Một số thuốc đã được kết luận gây quái thai ở người, nhưng không có
một thuốc nào được coi là chắc chắn an toàn trong thời kỳ đầu mang thai. Vì
vậy, thuốc chỉ được kê đơn trong thời kỳ mang thai khi lợi ích đối với người
mẹ lớn hơn nguy cơ đối với thai. Nếu có thể, phải tránh dùng mọi thuốc trong
ba tháng đầu.
Một số thuốc cần lưu ý khi sử dụng cho phụ nữ mang thai bao gồm:
thuốc cầm máu và chống đông máu, các thuốc chống ung thư, thuốc kháng
virus, thuốc chống loãng xương, thuốc chống động kinh, thuốc dùng hạ huyết
áp, kháng sinh nhóm quinolon, chloramphenicol, thuốc điều trị sốt rét, một số
thuốc hạ đường huyết, các sulfamid…
Một số thuốc (ergotamin) dùng cho người mẹ đang cho con bú có thể
gây độc cho trẻ nhỏ, trong khi đó các thuốc khác (digoxin) lại ít tác động đến
trẻ sơ sinh hoặc lại ức chế tiết sữa (estrogen). Nồng độ thuốc trong sữa (các
41