Page 216 - Sự hình thành bệnh tật và sự phục hồi

tăng thải nhiệt (chỉ số sinh nhiệt/thải nhiệt <1), trong khi trung tâm điều nhiệt

vẫn hoạt động bình thường. Khi đó cơ thể sẽ bị tê cóng, nhiễm lạnh, thân

o
nhiệt trung tâm giảm từ 1 - 2 C trở lên, gặp trong các trường hợp:
- Giảm thân nhiệt sinh lý ở những sinh vật ngủ đông, người già.

Trong thời gian ngủ đông, mọi hoạt động giảm, chuyển hóa giảm, nhu

cầu oxy giảm, phản ứng của cơ thể trước các kích thích giảm, nhưng khả năng

chịu đựng tăng.

Thân nhiệt của người già hơi thấp hơn người trưởng thành do chuyển

hóa thấp. Khi chăm sóc người già cần lưu ý: cơ thể người già kém chịu lạnh,

dễ bị nhiễm lạnh dù nhiệt độ môi trường chưa giảm nhiều.

Vận dụng hiện tượng ngủ đông: biện pháp hạ nhiệt nhân tạo được dùng

trước khi phẫu thuật tim, phổi, não, điều trị sản giật, uốn ván.
- Giảm thân nhiệt bệnh lý: Giảm thân nhiệt tại chỗ: về mùa lạnh

thường có các biểu hiện như: nứt nẻ da, cước, tê cóng, cảm lạnh. Giảm thân
nhiệt toàn thân: có thể xảy ra trong các trường hợp bệnh lý có rối loạn chuyển

hóa trầm trọng như: xơ gan, tiểu đường, suy dinh dưỡng, shock.
- Nhiễm lạnh: xảy ra khi cơ thể tiếp xúc với môi trường lạnh. Giai

đoạn đầu (hưng phấn) thân nhiệt chưa giảm vì cơ thể tự điều hòa bằng cách:

hệ giao cảm tăng cường hoạt động, tăng tiết adrenaline, tăng chuyển hóa, tăng

đường huyết, tăng trương lực cơ, run, tăng tuần hoàn, tăng hô hấp. Nếu tiếp

tục tiếp xúc với lạnh, thân nhiệt giảm, chuyển sang giai đoạn ức chế, rồi suy

sụp, thậm chí tử vong. Giảm thân nhiệt cũng có thể xẩy ra ở những ngày nhiệt

độ bình thường, thậm chí ngay mùa hè nếu ngâm mình lâu dưới nước, ngồi ở

chỗ gió lùa.

2.1.2. Giảm thân nhiệt chủ động

Gặp trong các trường hợp trung tâm điều nhiệt bị ức chế, như nhiễm

độc (aminazin, bacbiruric…), bệnh hệ thần kinh, thiểu năng tuyến giáp.

2.2. Tăng thân nhiệt:

o
Tăng thân nhiệt là khi đo nhiệt độ ở hậu môn cao hơn 37 C
2.2.1. Tăng thân nhiệt thụ động

216