Page 50 - Giáo trình môn học Cấu tạo cơ thể

- Glycogen được dự trữ trong bào tương dưới dạng hạt, đường kính

0
khoảng 100-400 A . những hạt này chứa như nhau những enzym của quá trình
thoái hoá và tổng hợp glycogen. Cấu trúc mạch nhánh của glycogen thoái hoá

giải phóng nhanh chóng glucose có ý nghĩa quan trọng khi cơ hoạt động.
- Trong gan việc thoái hoá glycogen cho phép gan nhanh chóng điều hoà

nồng độ glucose bằng sự bài tiết glucose vào vòng tuần hoàn. Thực tế sự

thoái hoá lipid cung cấp năng lượng và sự tổng hợp glucose là những quá

trình quá chậm chạp để đảm bảo cung cấp năng lượng trong trường hợp nhu

cầu cấp. Mặt khác thoái hoá lipid không xảy ra trong điều kiện yếm khí.

5.1. Thoái hoá glycogen
Cơ và gan là nơi xảy ra quá trình thoái hoá glycogen. Ở cơ khi tế bào

hoạt động cần ATP, glycogen được thoái hoá thành G6P cho con đường

đường phân. Ở gan, khi nồng độ glucose trong máu giảm, glycogen thoái hoá

thành G6P và được chuyển tiếp tục thành glucose để đưa vào vòng tuần hoàn

điều hoà mức glucose/máu.

Quá trình thoái hoá của glycogen nhờ hoạt động của 3 enzym.
Glycogen phosphorlyase (gọi đơn giản là phosphorylase) xúc tác quá

trình phosphoryl thuỷ phân (bẻ gãy liên kết 1- 4 glucosid bằng sự thay thế

nhóm phosphat) tạo thành glucose-1-phosphat (G1P). Enzym này chỉ tác

dụng tới khi còn 4 gốc glucose từ điểm chia nhánh thì không hoạt động nữa.

G lycogen Phosphorylase
a b c
2
h i j k l
G lucose-1-phosphat d e g
Transferase
Phosphoglucose 2
m utase
h i j k l
a b c d e g
G lucose- 6- phosphat  -1,6-glucosidase
G lucose
h i j k l
a b c d e g
Hình 4.2. Quá trình thoái hoá glycogen

Nguồn: Đại học Y Hà Nội

46