Page 53 - Giáo trình môn học Cấu tạo cơ thể

- Khi nồng độ glucose máu có xu hướng tăng trên mức bình thường

(ngay sau bữa ăn hoặc sau khi uống đường), lượng glucose từ thức ăn về gan

một cách ồ ạt, gan sẽ giữ glucose lại và tăng quá trình sinh tổng hợp glycogen

nhờ có những enzym cần thiết và hoạt động mạnh.
- Gan có thể tổng hợp glycogen từ các ose khác như: galactose, fructose, và

manose từ các sản phẩm chuyển hoá trung gian như: lactat, pyruvat, acetyl

CoA…nhờ hệ enzym chỉ có ở gan. Đây là điểm khác nhau cơ bản giữa gan và cơ.

- Khi cơ hoạt động mạnh, glycogen hoặc glucose ở cơ sẽ phân huỷ mạnh

nhằm cung cấp năng lượng nhiều trong một thời gian ngắn; đồng thời quá
trình này cũng sinh ra nhiều sản phẩm chuyển hoá trung gian, các sản phẩm

này sẽ được vận chuyển về gan để tân tạo glucose và tổng hợp glycogen vì cơ

không có khả năng này.

- Khi glucose máu có xu hướng giảm dưới mức bình thường, gan sẽ tăng

cường phân huỷ glycogen tạo glucose cung cấp cho máu. Mặc dù cơ và một số

cơ quan khác cũng chứa glycogen nhưng không thể phân ly cung cấp glucose

cho máu vì chỉ ở gan có enzym glucose 6-phosphatase. Đây là enzym cần thiết
để xúc tác phản ứng chuyển glucose- 6-phosphat thành glucose tự do.

G6-phosphatase
Glycogen G P Glucose
6

H O H PO 4
2
3
Glucose hình thành ở tế bào gan vào máu và đi đến các cơ quan của cơ
thể. Do khả năng tổng hợp glycogen mạnh để dự trữ và phân ly nhiều glucose

vào máu mà gan đóng vai trò chủ chốt trong việc điều hoà đường máu. Toàn

bộ hệ thống điều hoà đường máu bằng hormon hoàn toàn phụ thuộc vào sự

toàn vẹn chức năng gan.

- Ngoài glycogen gan còn tổng hợp heparin, một chất chống đông máu tự

nhiên có bản chất polysacarid.

- Ở gan, glucose còn được chuyển hoá thành acid glucuronic, một thành
phần cần thiết cho chức năng khử độc của gan.

49