Page 102 - Giáo trình môn học Cấu tạo cơ thể
P. 102
sang lớp không khí tiếp xúc với da, làm nóng lớp không khí này lên; nhờ hiện
tượng đối lưu mà lớp khí nóng này sẽ bay đi, nhường chỗ cho lớp không khí
mát khác đến tiếp xúc với da.
Mức độ truyền nhiệt tỷ lệ thuận với căn bậc hai của tốc độ gió.
2.2.1.3. Truyền nhiệt bằng bức xạ: là sự truyền nhiệt từ vật có nhiệt độ cao
sang vật có nhiệt độ thấp hơn mà hai vật không tiếp xúc trực tiếp với nhau.
Nhiệt được truyền dưới hình thức tia bức xạ điện từ.
Mức độ truyền nhiệt tỷ lệ thuận với chênh lệch nhiệt độ giữa hai vật và ít
chịu ảnh hưởng của nhiệt độ không khí. Tuy nhiên khối lượng nhiệt mà vật
lạnh nhận được lại phụ thuộc vào màu sắc của nó: vật có màu đen tiếp nhận
toàn bộ nhiệt lượng bức xạ tới, vật có màu trắng phản chiếu toàn bộ nhiệt
lượng bức xạ. Đây là cơ sở để thay đổi màu sắc quần áo tuỳ theo nhiệt độ của
môi trường.
Điều kiện để cơ thể có thể thải nhiệt bằng phương thức truyền nhiệt là
nhiệt độ của da phải cao hơn nhiệt độ của những vật xung quanh. Trong
trường hợp ngược lại, cơ thể không những không thể thải nhiệt được mà còn
bị truyền nhiệt từ môi trường vào cơ thể.
2.2.2. Thải nhiệt bằng bay hơi nước
Bay hơi nước là con đường thải nhiệt rất hiệu quả của cơ thể, nó diễn ra
trong mọi điều kiện nhiệt độ của môi trường và đặc biệt có ý nghĩa trong môi
trường nóng. Thải nhiệt bằng bay hơi nước dựa trên cơ sở là: nước trong lúc
chuyển từ thể lỏng sang thể khí phải hút nhiệt vào. Một lít nước bay hơi từ cơ
thể hút của cơ thể một nhiệt lượng bằng 580 Kcal.
Trong cơ thể nước bay hơi từ hai nơi là: da và đường hô hấp
2.2.2.1. Thải nhiệt bằng bay hơi nước qua đường hô hấp
Nước bay hơi ở đường hô hấp là nước do các tuyến của niêm mạc đường
hô hấp bài tiết ra để làm ẩm không khí trước khi vào tới các phế nang, do đó
lượng nhiệt toả ra theo bay hơi nước từ đường hô hấp phụ thuộc vào thể tích
thông khí phổi. Nhưng thể tích này ít biến động theo nhiệt độ môi trường, nên
bay hơi nước ở đường hô hấp không có ý nghĩa quan trọng trong phản ứng
98