Page 204 - Dược lý - Dược

- Glucocorticoid ức chế tổng hợp protid, thúc đẩy quá trình dị hoá protid để chuyển

acid amin từ cơ, xương vào gan nhằm tân tạo glucose. Do đó khi dùng thuốc corticosteroid

lâu ngày sẽ có nguy cơ teo cơ, xốp xương, tổ chức liên kết kém bền vững.

- Glucocorticoid làm thay đổi phân bố lipid trong cơ thể: tăng tổng hợp mỡ ở thân,
giảm tổng hợp mỡ ở chi. Khi dùng thuốc corticosteroid lâu dài, mỡ sẽ tập trung nhiều ở

mặt, vai, gáy, và nửa thân trên gây hội chứng mặt trăng tròn hay gù trâu -“Cushing

syndrom”.

- Trên chuyển hóa muối nước: dùng thuốc corticosteroid lâu dài làm tăng tái hấp thu

natri và nước do đó gây phù và tăng huyết áp. Thuốc làm tăng thải kali qua nước tiểu gây
+
hạ K máu. Bên cạnh đó, các thuốc corticosteroid làm tăng thải calci qua thận, giảm tái hấp
thu calci ở ruột (đối kháng với tác dụng của vitamin D) làm nồng độ Ca máu giảm. Khi
2+
2+
2+
nồng độ Ca máu giảm, cơ thể sẽ điều hoà nồng độ Ca máu bằng cách gây cường tuyến
2+
cận giáp, kích thích các hủy cốt bào, làm tiêu xương để rút Ca ra, gây hậu quả làm xương
thưa, xốp, dễ gãy, còi xương, chậm lớn.
2.4.4.2. Trên các cơ quan và các tuyến

- Trên thần kinh trung ương: thuốc corticosteroid kích thích TKTW gây cảm giác

bồn chồn, mất ngủ, ảo giác hoặc các rối loạn về tâm thần khác.
- thuốc corticosteroid làm tăng tiết dịch vị (acid và pepsin), giảm sản xuất chất nhầy

(chất bảo vệ) do đó dễ gây loét dạ dày tá tràng.

- Trên hệ tạo máu: thuốc corticosteroid làm làm giảm bạch cầu nhưng tăng tạo hồng

cầu, tiểu cầu, làm tăng quá trình đông máu.

- Ngoài ra, các corticosteroidức chế tái tạo tổ chức hạt và nguyên bào sợi làm chậm
lên sẹo và chậm lành vết thương. Gây suy thượng thận cấp khi ngừng thuốc đột ngột, đục

thủy tinh thể…

Dùng tại chỗ có thể gây teo da, mỏng da, nhiễm nấm da, ….

2.4.5. Chống chỉ định

Loét dạ dày, tá tràng; mẫn cảm với thuốc; nhiễm nấm, virus; đang dùng vaccin sống.
Thận trọng: đái tháo đường; phù, cao huyết áp; loãng xương. Do đó phải theo dõi

huyết áp và glucose/máu.

197