Page 203 - Dược lý - Dược

Corticosteroid ức chế miễn dịch do làm giảm số lượng tế bào lympho (làm teo

các cơ quan lympho), ức chế chức năng thực bào, ức chế sản xuất kháng thể, ức chế giải

phóng và tác dụng của các enzym tiểu thể, ức chế hóa hướng động bạch cầu và ức chế sự

di chuyển của bạch cầu. Do đó dùng glucocorticoid dài ngày dễ gây bội nhiễm nấm, vi khuẩn.
2.4.3. Chỉ định

Các thuốc corticosteroid được chỉ định trong những trường hợp sau:

- Điều trị thay thế hormon khi vỏ thượng thận không tiết đủ hormon (thiểu năng vỏ

thượng thận cấp và mạn hoặc thiểu năng thượng thận thứ phát do rối loạn vùng dưới đồi,

rối loạn tuyến yên).
- Điều trị bệnh viêm cơ, khớp, viêm da cơ địa …

- Điều trị các phản ứng dị ứng, phản vệ và các bệnh liên quan đến phản ứng dị ứng

như hen phế quản, viêm mũi dị ứng, mày đay, viêm da tiếp xúc...

- Điều trị các bệnh tự miễn như: lupus ban đỏ hệ thống, viêm khớp dạng thấp, thấp

tim và dùng trong các phẫu thuật cấy ghép cơ quan để chống phản ứng loại mảnh ghép của
cơ thể.

- Chẩn đoán hội chứng Cushing.

2.4.4. Tác dụng không mong muốn của các corticosteroid

Bình thường, các hormon glucocorticoid rất cần cho quá trình chuyển hóa, giúp duy

trì cân bằng nội môi, tăng sức chống đỡ của cơ thể với stress và duy trì các chức năng khác
của cơ thể. Khi đưa các corticosteroid vào cơ thể với nồng độ cao hơn rất nhiều so với nồng

sinh lý của các glucocorticoid làm tăng khả năng xuất hiện các ADR của thuốc, đặc biệt

khi dùng thuốc corticosteroid kéo dài.

2.4.4.1. Trên chuyển hoá
Bình thường các glucocorticoid sinh lý của cơ thể có tác dụng trên chuyển hoá

glucid, protid, lipid và chuyển hoá muối nước, làm tăng tiết các enzym tham gia quá trình

tân tạo đường ở gan, kích thích tạo glucose từ các acid amin và glycerol thu được từ các

sản phẩm chuyển hóa của protid và lipid. Ngoài ra, glucocorticoid còn làm tăng tổng hợp
glucagon. Vì vậy khi dùng thuốc corticosteroid lâu dài có thể gây tăng đường huyết và làm

nặng thêm bệnh đái tháo đường.

196