Page 55 - Giáo trình môn học y học cổ truyền

- Lo âu, căng thẳng trong công việc, cuộc sống

• Yếu tố bệnh lý

- Do các bệnh lý nội khoa: đau dạ dày, hen phế quản, tim mạch, huyết

áp, viêm xoang…

- Do các bệnh lý tâm thần: trầm cảm, rối loạn lo âu, tâm thần phân liệt…

- Do nghiện các chất kích thích: rượu, các dạng thuốc phiện…

• Yếu tố sinh lý: tuổi già, tiền mãn kinh, có thai…
Theo YHCT

• Tổn thương tình chí (Thất tình)

Do tinh thần bất ổn, can khí uất kết, can uất hoá hoả, tà hoả nhiễu động

tâm thần, thần bất an; hoặc do tâm hoả nội tích, tâm thần nhiễu động; hoặc do

suy tư thái quá, tổn thương tâm tỳ làm tâm huyết, tỳ khí hư nhược mà dẫn đến

dinh huyết hư tổn không nuôi dưỡng được thần chí.

• Ăn uống không điều độ

Ăn uống không điều độ, tỳ vị tổn thương sinh đàm nhiệt, vị khí thất điều,

dương khí hướng ngoại làm nằm ngồi không yên.

• Tuổi cao, bệnh tật

Bệnh lâu ngày dẫn đến huyết hư, sau sinh thiếu máu... dẫn tới tâm huyết

bất túc (không đầy đủ), tâm không được nuôi dưỡng tốt, tâm thần bất an.

• Thể chất không đủ, tâm đởm hư tổn

Bẩm tố âm hư, lao động vất vả dẫn tới thận âm hao tổn không lên giao

hoà được với tâm làm cho thuỷ hoả bất giao; Can thận âm hư, can dương thượng

kháng, hoả thịnh làm tâm động kết hợp tâm thận bất giao dẫn tới thần chí không

an.

Mất ngủ bệnh vị tại tâm (vị trí tại tâm), do tâm thần thất dưỡng mà tạo

thành. Bệnh có thể do can uất, đởm hư, tỳ vị hư tổn... bệnh cơ chủ yếu là do tâm

đởm, tỳ thận âm dương thất điều, khí huyết bất hoà mà dẫn tới tâm thần thất

dưỡng hoặc tâm thần bất an.

1.3. Biểu hiện của người bệnh mất ngủ

55