Page 18 - Giáo trình môn học Tâm ly-Giao tiếp-Giáo dục sức khỏe

* Khí chất (loại hình thần kinh):

Khí chất quy định động thái của hoạt động tâm lý con người, quy định sắc

thái thể hiện đời sống tinh thần của họ.

Khí chất là thuộc tính tâm lý phức hợp của cá nhân, biểu hiện cường độ,

tốc độ, nhịp độ của các hoạt động tâm lý thể hiện sắc thái hành vi, cử chỉ, cách

nói năng của cá nhân.

Trong thực tế, người ta chia khí chất làm 4 loại: nóng nảy, hăng hái, bình

thản, u sầu. Mỗi kiểu khí chất đều có mặt mạnh và mặt yếu. Trên thực tế, ở con

người có những loại khí chất trung gian bao gồm nhiều đặc tính của bốn loại

khí chất trên.

Khí chất của cá nhân có cơ sở sinh lý thần kinh nhưng khí chất mang bản

chất xã hội, chịu sự chi phối của các đặc điểm xã hội, biến đổi do rèn luyện và

giáo dục.

1.8.3. Cơ chế của sự hình thành nhân cách:

1.8.3.1. Những yếu tố thuận lợi

* Vai trò của yếu tố bẩm sinh di truyền:

Yếu tố bẩm sinh di truyền có ảnh hưởng nhất định tới việc hình thành và

phát triển nhân cách. Song đây chỉ là tiền vật chất chứ không giữ vai trò quyết

định.
* Vai trò của hoàn cảnh sống:

Hoàn cảnh sống là toàn bộ môi trường xung quanh (tự nhiên và xã hội)
trong đó cá nhân sống và hoạt động.

Có ý kiến cho rằng hoàn cảnh sống quyết định tâm lý, nhân cách, gạt bỏ
tính tích cực, chủ động của chủ thể, của con người, nhưng thực tế thì hoàn cảnh

sống chỉ có ảnh hưởng lớn đối với các đặc điểm tâm lý, thuộc tính tâm lý chứ

không giữ vai trò quyết định.

1.8.3.2. Yếu tố quyết định đối với sự hình thành nhân cách.

Trong cuốn sách “hoạt động, ý thức, nhân cách” của nhà tâm lý học nổi

tiếng Xô Viết A.N.Leonchiep đã chỉ ra rằng: nhân cách không phải được đẻ ra

mà được hình thành - nhân cách được hình thành theo cơ chế lĩnh hội.
11