Page 19 - Giáo trình môn học nghiên cứu khoa học

thù về không gian cũng như thời gian. Nghiên cứu mô tả bao gồm việc thu thập

và trình bày có hệ thống các số liệu nhằm cung cấp một bức tranh về một tình

huống cụ thể. Đây là một trong những phương pháp quan trọng và thường là

khởi đầu của các nghiên cứu dịch tễ học. Các nghiên cứu mô tả nhằm báo động,

tìm hiểu một số đặc điểm hay ước lượng quy mô của một vấn đề sức khoẻ hay

tìm hiểu kiến thức, thái độ, hành vi của người dân về vấn đề đó để đề xuất các

giải pháp can thiệp.

Nghiên cứu mô tả thường chỉ quan tâm đến việc mô tả hiện tượng/bệnh cùng

với một hay một số yếu tố được cho là nguy cơ để tìm ra mối liên quan có thể là

kết hợp nhân quả tại một thời điểm nhất định. Do vậy loại nghiên cứu này chỉ

có giá trị để hình thành giả thuyết.

Nghiên cứu mô tả thường có một mẫu nghiên cứu. Mục đích của các

nghiên cứu mô tả là đưa ra bức tranh hiện thực về hiện tượng, không nhằm vào

việc kiểm tra giả thuyết hay mối quan hệ nhân quả. Nghiên cứu quan sát mô tả

bao gồm: Mô tả dựa trên dữ liệu chung của quần thể và mô tả dựa trên dữ liệu

thu thập từ từng cá thể, trong đó phương pháp nghiên cứu mô tả cắt ngang được

áp dụng rộng rãi trong nghiên cứu y học.

Nghiên cứu mô tả được áp dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực của y học
và điều dưỡng như: mô tả các hiện tượng sức khoẻ (tăng huyết áp ở người già,

suy dinh dưỡng trẻ em dưới 5 tuổi...); Đánh giá hiệu quả các chương trình y tế
(công suất sử dụng của các cơ sở y tế, các chương trình y tế quốc gia...); Đánh

giá chất lượng các dịch vụ kỹ thuật y tế (tiêm chủng, kế hoạch hoá gia đình...);
Đánh giá người cung cấp dịch vụ y tế (hành vi ứng xử giữa người cung cấp dịch

vụ y tế và người nhận dịch vụ y tế, kiến thức, kỹ năng và thái độ của người cung

cấp dịch vụ y tế…); Đánh giá người sử dụng dịch vụ y tế (sự hài lòng, kiến thức

và thái độ của người dân đối với vấn đề sức khoẻ ...).

Mục đích của một nghiên cứu mô tả là mô tả được bệnh và một hay nhiều

yếu tố nguy cơ của bệnh và xây dựng được một giả thuyết nhân - quả.

Dựa trên cách thu thập thông tin, có thể chia thành 2 loại thiết kế cơ bản:

19