Page 34 - Giáo trình môn học chăm sóc sức phụ nữ, bà mẹ và gia đình
P. 34
- Khi có thai, do hiên tượng xung huyết, các mạch máu ở âm hộ dãn ra, có thể
nhìn thấy dãn tĩnh mạch ở vùng môi lớn. Các mô liên kết vùng âm hộ ứ nước dầy lên
mềm ra. Âm vật và vùng tiền đình cũng hơi tím lại.
- Âm đạo khi mới có thai, niêm mạc mầu tím do xung huyết và tăng sinh mạch
máu. Thành âm đạo dầy lên, các mô liên kết ngấm nước lỏng lẻo, các cơ trơn âm đạo
phì đại giống như cơ tử cung. Những biến đổi này làm cho âm đạo mềm, dài ra và có
khả năng dãn rộng cho thai nhi chui ra khi sinh nở.
- Khi có thai dịch âm đạo tăng nhiều hơn, có mầu trắng đục và độ pH toan hơn
do các vi khuẩn cộng sinh trong âm đạo (trực khuẩn Doderlein) phát triển hơn để biến
glycogen trong biểu mô âm đạo thành axit lactic.
2.1.3. Thay đổi tại buồng trứng và ống dẫn trứng
- Khi có thai buồng trứng cũng xung huyết, to ra và nặng hơn trước, có nhiều
mạch máu tân sinh.
- Hoàng thể thai nghén to hơn hoàng thể trong các vòng kinh bình thường, chỉ
teo đi sau 4 tháng. Các nang noãn không phát triển và chín theo chu kỳ như trước.
Buồng trứng không phóng noãn và thai phụ cũng không có kinh trong suốt thời gian
thai nghén.
- Khi tử cung to lên, ống dẫn trứng cùng buồng trứng cũng được đẩy lên cao
theo vị trí của đáy tử cung
2.1.4. Thay đổi tại vú
Từ khi thụ tinh trở đi, vú luôn luôn căng và mỗi ngày một to ra do các tuyến sữa
và các ống dẫn sữa phát triển. Quầng vú, núm vú thẫm màu lại đến mức trở thành đen.
Tại quầng vú nổi các hạt như hạt kê. Các mạch máu ở vú cũng tăng sinh, dãn rộng nên
xuất hiện lưới tĩnh mạch nổi lên dưới da ngực. Gần đến ngày đẻ trong vú đã có sữa
non. Vú là cơ quan duy nhất còn tiếp tục biến đổi và hoạt động sau khi sinh.
2.2. Sự thay đổi giải phẫu sinh lý các cơ quan ngoài đường sinh dục nữ
2.2.1. Tuần hoàn
* Huyết học
- Khi có thai khối lượng máu tăng lên, có thể tới 50% nhưng chủ yếu tăng về
huyết tương nhiều hơn huyết cầu nên máu bị pha loãng và dễ bị thiếu máu. Lượng
huyết cầu tố bình thường khi không có thai ở phụ nữ là 12 gam trong 100ml máu hoặc
33