Page 185 - Giao trinh- Chăm sóc sức khỏe người lớn 2

Quá trình sản sinh hồng cầu bắt đầu từ tế bào máu gốc vạn năng biệt hóa

thành tế bào dòng tủy  tế bào định hướng dòng hồng cầu. Từ đây sẽ hình

thành tiền nguyên hồng cầu  nguyên hồng cầu ưa base  nguyên hồng cầu đa

sắc  nguyên hồng cầu ưa acid  hồng cầu lưới  hồng cầu. Trong quá trình

sản sinh, kích thước hồng cầu giảm dần, nhân đông đặc và bị đẩy ra ngoài, hình

thành hemoglobin.

1.1.2. Các chất cần thiết cho sản sinh hồng cầu

1.1.2.1. Vitamin B 12

- Vai trò: vitamin B 12 cần thiết để biến đổi ribonucleotid thành

deoxyribonucleotid, một trong những giai đoạn quan trọng trong sự tạo thành

AND duy trì sự trưởng thành bình thường của hồng cầu.

- Chuyển hóa: vitamin B 12 là một vitamin tan trong nước có nhiều trong

thức ăn có nguồn gốc động vật như thịt, trứng, sữa, không có trong thức có

nguồn gốc thực vật. Lượng B 12 cần thiết mỗi ngày là <1g, trong khi đó gan có

khả năng dự trữ một lượng B 12 khoảng 1000 lần nhiều hơn. Sau khi ăn vào, B 12

sẽ kết hợp với yếu tố nội tại của dạ dày để tạo thành hợp chất thích ứng cho sự

hấp thu. Vitamin B 12 được hấp thu ở ruột mà chủ yếu là hồi tràng.

- Bệnh lý liên quan: thiếu B 12 sẽ ngăn chặn sự phân chia tế bào và sự

trưởng thành của nhân dẫn đến ngưng biệt hóa dòng hồng cầu, kích thước hồng

cầu to nhưng giảm số lượng. Các tế bào nguyên hồng cầu của tủy xương lớn hơn

bình thường được gọi là đại hồng cầu sẽ vào máu tuần hoàn. Chúng vẫn có khả

năng chuyên chở O 2, nhưng dễ bị vỡ gây thiếu máu ác tính, thường gặp trong

trường hợp bệnh nhân bị teo niêm mạc dạ dày hoặc cắt bỏ dạ dày toàn bộ mà

không tiêm B 12 thường xuyên.

1.1.2.2. Acid folic

- Vai trò: acid folic cần thiết cho sự trưởng thành các hồng cầu do tăng sự

methyl hóa trong quá trình thành lập ADN.

- Chuyển hóa: acid folic là một vitamin tan trong nước có nhiều trong rau

cải xanh và mô động vật như não, gan, thịt. Nhu cầu hàng ngày cần 50-100g.

Acid folic được hấp thu ở ruột mà chủ yếu là hỗng tràng dưới thể monoglutamat.

184