Page 41 - Giáo trình môn học Hóa sinh

2.3.4.1. Vàng da do nguyên nhân trước gan

Mọi trường hợp tan huyết hay hồng cầu bị phá huỷ hàng loạt đều làm cho

tăng thoái hoá Hb dẫn đến tăng bilirubin tự do. Xét nghiệm thấy bilirubin toàn
phần tăng, chủ yếu là bilirubin tự do. Bilirubin tự do không tan trong nước nên

không ra nước tiểu. Sự tạo thành một lượng lớn sắc tố mật hay bilirubin liên

hợp dẫn đến sự tăng urobilinogen và stercobilinogen trong máu, dẫn đến tăng

urobilinogen trong nước tiểu và tăng stercobilinogen trong phân.

2.3.4.2.Vàng da do nguyên nhân tại gan

Trong viêm gan virus, chức năng gan bị giảm, khả năng liên hợp

bilirubin kém làm cho bilirubin tự do trong máu tăng. Khi viêm gan, các nhu
mô gan bị phù nề gây chèn ép các vi quản mật gây tắc mật, làm cho bilirubin

liên hợp không xuống mật ruột, nó tràn vào máu, gây tăng cả bilirubin liên

hợp. Xét nghiệm thấy bilirubin toàn phần tăng, nước tiểu có bilirubin lên hợp

(sắc tố mật), urobilinogen có thể tăng trong nước tiểu vì trong tắc vi quản

mật, urobilinogen cũng bị ứ đọng ở gan và tràn vào máu ra nước tiểu.

Stercobilinogen trong phân sẽ bị giảm.
2.3.4.3. Vàng da do nguyên nhân sau gan

Trong quá trình này, mật không đổ xuống ruột được do sỏi mật, u đầu

tuỵ hoặc u mạc treo... chèn gây tắc ống mật chủ. Bilirubin liên hợp bị ứ trong

ống mật, tràn vào máu. Xét nghiệm cho thấy bilirubin liên hợp cao trong

máu, nước tiểu có nhiều sắc tố mật, muối mật, urobilinogen tăng do bị ứ

trong gan, tràn vào máu, ra nước tiểu. Stercobilinogen trong phân giảm hoặc
không có (phân bạc màu).

2.4. Xét nghiệm bilirubin máu

Có 3 loại chỉ số xét nghiệm bilirubin trong huyết thanh: bilirubin toàn

phần, bilirubin trực tiếp (liên hợp), bilirubin gián tiếp (tự do);

Bình thường:

+ Nồng độ bilirubin toàn phần:

40